Page 61 - Tâm lý trị liệu

Các nhà trị liệu hành vi có khuynh hướng sử dụng một hệ thống thuật

ngữ mang tính cơ học, khái quát hoá hành vi theo công thức: kích thích, đáp

ứng và củng cố. Phải chăng nhà trị liệu hành vi có “trái tim lạnh” và đối xử với

người bệnh như là đối với con vật. Những phê phán này ở góc độ nào đó
đúng với chủ nghĩa hành vi cổ hển, còn chủ nghĩa hành vi hiện đại khuyến

khích xây dựng một mối quan hệ chia sẻ, hiểu biết, trung thực thẳng thắn,

đồng cảm và tin cậy giữa nhà trị liệu và người bệnh.

– Qui gán tính hời hợt, bề mặt cho trị liệu hành vi

Một số người phê phán cho rằng trị liệu hành vi chỉ giới hạn chú ý hoàn

toàn vào các sự kiện, hành động bên ngoài mà bỏ qua các quá trình bên

trong. Điều này đúng với những người theo trường phái hành vi cổ điển.

Chủ nghĩa hành vi hiện đại từ những năm 60 khi Bandura đề xướng lý

thuyết học – tập nhiễm xã hội đã xem các quá trình nhận thức có vai trò đặc

biệt quan trọng. Những liệu pháp điều chỉnh nhận thức được Beck và Ellis

phát triển đều xem những kiểu nhận thức không hợp lý là mục tiêu của trị liệu.

Như vậy các nhà trị liệu hành vi hiện đại không bỏ qua các quá trình nhận
thức, không lảng tránh sử dụng các khái niệm suy luận, không xem nhẹ đời

sống nội tâm của người bệnh.

– Qui gán bản chất phi lịch sử cho trị liệu hành vi

Vì các nhà trị liệu hành vi thường nhấn mạnh vai trò của các nhân tố

hiện tại đang duy trì hành vi rối nhiễu, do vậy họ thường bị hiểu lầm là bỏ qua

những sự kiện có ý nghĩa trong quá khứ của người bệnh.

Hoàn toàn ngược lại, nhiều nhà trị liệu hành vi dựa trên giả thuyết cho

rằng những kinh nghiệm học được trong quá khứ là rất có ý nghĩa trong việc

xác định cách thức hành động của người đó trong hiện tại. Trong khi thừa

nhận tầm quan trọng của quá khứ, nhà trị liệu hành vi tập trung khám phá

những điều kiện hiện tại đang duy trì hành vi rối nhiễu và huấn luyện những

kỹ năng mới hay cung cấp những kinh nghiệm mới cho người bệnh để họ biết
cách kiểm soát rối nhiễu.