Page 61 - Bào chế

4.3. Kiểm soát chất lượng và đóng gói bảo quản
4.3.1. Kiểm soát chất lượng

4.3.1.1. Tính chất
Nhũ tương có thể chất mềm, mịn màng đồng nhất giống như kem. Nhũ tương
lỏng phải đục trắng và đồng nhất giống như sữa.
Nhũ tương coi như hỏng nếu pha dầu và pha nước đã tách ra hoặc thành lớp
riêng, khuấy lắc cũng không khôi phục lại trạng thái đồng nhất.
4.3.1.2. Xác định kiểu nhũ tương
Phương pháp pha loãng

Nhỏ 1 giọt nước cất vào một lượng nhỏ nhũ tương trên lam kính, giọt nước
khuếch tán nhanh vào khối nhũ tương mà nhũ tương vẫn đồng nhất ta kết luận nhũ
tương đem thử là nhũ tương D/N. Nếu giọt nước vẫn đọng thành khối riêng trên bề
mặt nhũ tương thì nhũ tương đem thử là nhũ tương N/D.
Phương pháp nhuộm màu

Nguyên tắc: chất màu sử dụng tan trong pha nào của nhũ tương thì pha đó sẽ có
màu còn pha thứ hai sẽ không có màu.

Phương pháp đo độ dẫn điện
Nguyên tắc: pha nước nhũ tương dẫn điện, pha dầu nhũ tương không dẫn điện.
Nhũ tương cho dòng điện chạy qua thì pha nước là môi trường phân tán.
4.3.2. Đóng gói, bảo quản
Nhũ tương thuốc tương đối khó bảo quản vì để lâu dễ bị tách lớp, ôi khét, nấm
mốc phát triển. Ngoại trừ nhũ tương thuốc tiêm được bảo quản theo chế độ riêng, các
nhũ tương thuốc uống, dùng ngoài được bảo quản trong chai lọ sạch khô, nút kín để
nơi mát, nhiệt độ ít thay đổi. Nhiệt độ tăng thúc đẩy sự oxy hoá các chất béo, nhiệt độ
giảm làm kết tinh nước và dẫn đến tách lớp.
Các chất bảo quản được sử dụng như các alcol, glycerol nồng độ 10 - 20%;
nipagin hoặc nipagin và nipazol 0,1 - 0,2% cho các nhũ tương dùng trong;
benzalkonium clorid 0,01%, clocresol 0,1 -0,2% cho các nhũ tương dùng ngoài. Chất
chống oxy hoá như tocoferol 0,05 - 0,1%, BHT (butyl hydroxytoluen) 0,1% để ổn định
pha dầu.
Bao bì của nhũ tương có thể tích lớn hơn thể tích thuốc và trên nhãn phải ghi
dòng chữ "lắc trước khi dùng".
4.4. Một số ví dụ nhũ tương
4.4.1. Nhũ tương thiên nhiên
Điều chế từ các loại hạt có dầu và không có tác dụng dược lý.

Qui ước: một phần hạt điều chế thành 10 phần nhũ tương.
Ví dụ: Hạt lạc 10g
Nước cất vđ 100ml
Pha dầu nhũ tương là dầu có trong hạt, pha nước trong nhũ tương là nước cất và
nước có trong hạt, chất nhũ hoá là albumin có trong hạt.
Tiến hành: ngâm hạt lạc vào nước nóng, loại bỏ lớp vỏ lụa cho nhân lạc trắng
vào cối thêm đồng lượng nước cất nghiền thật kỹ thành bột nhão mịn, thêm nước còn
lại nghiền trộn đều lọc qua gạc thu lấy nhũ tương.

58