Page 59 - Bào chế

Hình 3.4. (A): Cấu trúc của máy xay keo (1) stator (2) rotor (B): Cơ chế hoạt động
của rotor - stator tạo lực phân cắt mạnh.

Nguyên tắc hoạt động của các máy xay keo đều tương tự như nhau. Tuy nhiên,
mỗi nhà sản xuất đều thiết kế thêm những bộ phận hỗ trợ đặc biệt giúp gia tăng hiệu
quả. Ví dụ, lực phân tán trong máy xay keo thường làm cho nhũ tương tăng nhiệt độ,
do đó, cần thiết phải thiết kế hệ thống làm lạnh trong máy xay keo.

Máy xay keo cũng thường được dùng để nghiền nhỏ dược chất rắn khi điều chế
hỗn dịch, đặc biệt là các hỗn dịch có chứa chất rắn khó thấm chất dẫn.

Thiết bị đồng nhất hoá (Homogenizers):
Các loại máy khuấy trộn đều có thể sử dụng để điều chế nhũ tương. Tuy nhiên
muốn điều chế nhũ tương mịn cần thiết phải dùng máy đồng nhất hoá.
Có thể sử dụng thiết bị đồng nhất hoá theo 2 cách:
- Các thành phần có trong nhũ tương được trộn với nhau và cho qua máy đồng nhất
hoá để có sản phẩm cuối cùng.
- Điều chế nhũ tương thô bằng các phương tiện khác, sau đó cho nhũ tương thô qua
máy đồng nhất hoá để có nhũ tương mịn có độ ổn định cao.
Các pha đã được trộn đều với nhau hoặc các nhũ tương thô được đồng nhất hoá
bằng cách ép qua khe giữa một van (valve) bởi áp suất cao. Áp suất ép đạt đến 1.000 -
5.000 psi và tạo một nhũ tương được phân tán rất mịn.
Các máy đồng nhất hoá 2 giai đoạn được thiết kế để nhũ tương sau khi được xử
lý ở van thứ nhất sẽ được ép qua van thứ hai ngay. Các máy đồng nhất hoá 1 giai đoạn
thường tạo được nhũ tương (mặc dù có kích thước tiểu phân mịn) mà các tiểu phân có
khuynh hướng kết cụm lại. Các nhũ tương này thường có khuynh hướng nổi kem.
Hiện tượng này được khắc phục bằng cách ép nhũ tương qua van thứ nhất với áp suất
rất cao (3000 - 5000 psi) sau đó được ép qua van thứ hai ở áp suất nhỏ hơn (< 1000
psi), giai đoạn này phá vỡ những khối kết cụm tạo ra ở lần thứ nhất.
Để điều chế nhũ tương theo đơn (dùng ngay) ở quy mô nhỏ có thể dùng các
máy đồng nhất hoá thủ công. Sự điều chế được thực hiện qua 2 giai đoạn:
- Lắc hỗn hợp trong chai.
- Ép hỗn hợp qua thiết bị. Sự ép có thể được thực hiện nhiều lần để thu được nhũ
tương có chất lượng cao.

56