Page 6 - Giao trinh- Chăm sóc chuyển dạ

- Ngôi: là phần của thai nhi trình diện ở eo trên khung chậu khi có thai hoặc ở trước
cổ tử cung khi chuyển dạ.
Nếu thai có trục nằm ngang hoặc chếch so với trục dọc của người mẹ, vai trinh diê ̣ n
̀
trươ ́ c eo trên gọi la ̀ ngôi vai. Khi trục thai nhi trùng hoặc song song với trục của dọc của
người mẹ tùy sự tương quan vị trí trí của các mốc của thai so với các mốc khung chậu mà
gọi bằng các ngôi khác nhau. Ví dụ:
Nếu khi thăm khám thấy chỉ có mông thai nhi trình diện trước eo trên gọi là ngôi
mông thiếu. Nếu cả mông và chân trước eo trên là ngôi mông đủ.
Khi đầu ở dưới, nếu cúi đến cúi tối đa, thóp sau trình diện trước eo trên gọi là ngôi
chỏm. Đầu ngửa đến ngửa tối đa, mỏm cằm trước eo trên gọi là ngôi mặt. Nếu đầu không
cúi không ngửa để có trán hoặc thóp trước trình diện trước eo trên hay trước cổ tử cung
gọi là ngôi trán hoặc ngôi tho ́ p trước (hình 1.1)
- Thế là mối tương quan giữa mốc của ngôi với bên phải hay bên trái khung chậu
người mẹ nên thường có 2 thế: thế phải và thế trái.
- Kiểu thế: mô tả các mối liên quan của các điểm mốc của ngôi thai với các điểm
mốc của eo trên khung chậu. Mỗi thế thường có 3 cặp kiểu thế. Kiểu thế trước;
kiểu thế sau và kiểu thế ngang.
Ví dụ: nếu ta vi eo trên như một chiếc đồng hồ, khơ ́ p vê ̣ ở vi ̣ tri 12 giơ ̀ , mo ̉ m nhô
́
́
ơ ̉ vi ̣ trí 6 giờ. Khi thăm âm đa ̣ o nếu thấy thóp sau ở vị trí gai chậu lược trái tương ứng
với vị trí 1 – 2 giờ sẽ có kiểu thế chẩm chậu trái trước (CCTT). Nếu thóp sau tương ứng
vị trí khớp cùng chậu phải hay tương đương vị trí 5 – 6 giờ sẽ có kiểu thế chẩm chậu phải
sau (CCFS); sẽ có kiểu thế chẩm chậu phải trước (CCFT) nếu thóp sau ở ngang mức gai
chậu lược phải hay tương ứng vị trí 10-11 giờ; và nếu thóp sau ở ngang mức khớp cùng
chậu phải sẽ có kiểu thế (CCTS). Ngoài ra còn có kiểu thế ngang (CCTN, CCPN) nếu
mốc của ngôi nằm ở 2 đầu của đường kính ngang giữa của eo trên. Đây là 2 kiểu thế
trung gian hay gặp khi ngôi đang trên đường di chuyển từ phía khớp cùng chậu về dưới
mu trong chuyển dạ.

5