Page 40 - Giao trinh- Chăm sóc chuyển dạ
P. 40
Hình 4.6. kéo dây rốn có kiểm soát
Chăm sóc từng bước cụ thể:
- Bước 1: Tiên bắp 10 đơn vị oxytocin sau khi xổ thai và Hộ sinh đã sờ nắn tử cung để
loại trừ còn thai trong tử cung (bước này thường làm ngay sau khi thai xổ).
- Bước 2: Nếu thai khoẻ mạnh nên chờ dây rốn hết đập thì cắt dây rốn giảm nguy cơ
thiếu máu cho trẻ sau này. Nếu thai cần hồi sức nên cắt sớm để có chăm sóc đặc biệt
cho trẻ.
- Bước 3. Kéo dây rốn có kiểm soát. Khi tử cung có cơn co, dây rốn sẽ căng và sờ tử
cung thấy co chắc. Điều này sẽ xảy ra 2 - 3 phút sau khi tiêm oxytocin. Một tay đặt
lên bụng sản phụ, tương ứng với đoạn dưới tử cung, đẩy về phía xương ức của sản
phụ, tay kia giữ căng dây rốn theo trục của ống đẻ và kéo từ từ cho đến khi rau và
màng rau bong và xổ hết. Nếu như việc kéo dây rốn thất bại trong 1- 2 phút đầu tiên,
người đỡ đẻ nên dừng lại, chờ tử cung co lại trước khi thử kéo lần 2. Sau khi rau xổ
đến âm hộ, nên đỡ rau bằng cả 2 tay tránh để màng rau bị xé và sót lại bên trong. Nếu
vẫn không xổ hết màng, không nên vội vàng, lấy một tay đặt lên vùng đoạn dưới tử
cung đẩy nhẹ tử cung lên trên, màng rau sẽ xổ hết
- Bước 4: Bảo đảm tử cung co chắc: xoa đáy tử cung, hướng dẫn cho sản phụ hoặc
người nhà hỗ trợ xoa đáy tử cung giúp tử cung co chắc giảm nguy cơ chảy máu 15
phút/lần trong 2 giờ đầu.
4.2. Xử trí theo sinh lý giai đoạn III của CD
Một số điều cần chú ý khi đỡ rau sinh lý:
- Không can thiệp, không kích thích vào tử cung. Chờ rau bong, xổ tự nhiên.
- Cặp dây rốn sau khi xổ rau hoặc bất kỳ khi nào mạch rốn ngừng đập, trừ khi phải cặp
và cắt dây rốn vì lý do sơ sinh.
- Chờ dấu hiệu của sự bong rau: ra máu âm đạo, tử cung bị đẩy lên cao trên rốn; dây
rau dài ra…
- Làm nghiệm pháp bong rau để xác định rau đã bong. Đặt tay lên vùng đoạn dưới tử
cung, đẩy nhẹ tử cung lên trên phía ức. Nếu dây rốn kéo lên theo khi tử cung di
chuyển, chứng tỏ rau chưa bong. Nếu dây rốn đứng yên hoặc tụt thấp xuống, chứng tỏ
rau đã bong, tiến hành đỡ rau.
- Xổ rau bằng trọng lượng và nỗ lực của sản phụ, không kéo dây rốn. Khi rau xổ, người
hộ sinh có thể hỗ trợ bằng cách một tay cầm dây rau, một tay đặt trên mu, ngang vùng
đoạn dưới tử cung, vuốt nhẹ thân tử cung lên phía trên và cho tử cung thẳng trục giúp
39