Page 41 - Giao trinh- Chăm sóc chuyển dạ
P. 41
rau xổ dễ dàng. Khi rau ra, giúp màng xổ bằng cách ôm bánh rau bằng 2 tay, xoay
tròn bánh rau giúp màng xổ từ từ. Tránh nóng vội và thô bạo sẽ làm cho sót rau hoặc
sót màng rau.
4.3. Kiểm tra rau và màng rau
Đây là bước quan trọng cần phải làm thường quy và rất thận trọng sau khi đẻ và
nếu có sót rau, có thể dẫn tới chảy máu hoặc nhiễm trùng. Kiểm tra rau gồm các bước:
- Dây rau: màu sắc, đội dài, số mạch máu ở dây rốn, dây rau thắt nút?
- Màng rau: có mạch máu chạy tới lỗ rách của màng rau, cần kiểm tra phát hiện
sót bánh rau phụ không. Kiểm tra sự toàn vẹn của màng rau. Nếu sót trên ¼ số
màng rau cần kiểm soát tử cung lấy ra tránh nhiễm trùng. Kiểm tra khoảng
cách từ lỗ rách đến mép bánh rau nơi gần nhất nếu < 10 cm, chứng tỏ rau bám
thấp.
- Bánh rau: kiểm tra trọng lượng, màu sắc, sự toàn vẹn các múi rau
Sự khác biệt giữa đỡ rau tích cực và đỡ rau sinh lý:
Xử trí giai đoạn III theo sinh lý là không sử dụng oxytocin và người hộ sinh
không kéo dây rốn một cách có kiểm soát. Điều quan trọng cần nhớ là không
nhầm lẫn các bước của 2 phương pháp. Cả 2 phương pháp đều yêu cầu người
người đỡ đẻ phải thực hiện đầy đủ va ̀ chinh xa ́ c các bước.
́
Các bước Can thiệp tích cực Đỡ rau sinh lý
Tiêm oxytocin có không
Cắt dây rốn Như nhau Như nhau
Kéo dây rốn có kiểm soát có không
Làm nghiệm pháp bong rau Không có
Xoa đáy tử cung Bắt buộc Không bắt buộc
- Nếu kéo dây rốn mà không sử dụng oxytocin có thể gây ra chảy máu nhiều
hơn và có thể sót rau hoặc lộn tử cung gây nguy hiểm cho sản phụ. Nếu không
sử dụng oxytocin thì tốt hơn là động viên để sản phụ bình tĩnh và tập trung và
việc đẻ rau một cách sinh lý với nỗ lực của mình.
- Nếu tiêm oxytocin mà không kéo dây rốn, để bong rau tự nhiên như sinh lý có
thể làm tăng nguy cơ chảy máu và sót rau.
- Trong giai đoạn này, khuyến khích phương pháp da kề da giữa mẹ và em bé,
đồng thời cho bú sớm để cơ thể người mẹ tự sản xuất oxytocin làm tăng co bóp
tử cung giảm nguy cơ chảy máu và giúp sữa về sớm hơn.
4.4. Lập kế hoạch chăm sóc giai đoạn III chuyển dạ
4.4.1. Nhận định
- Xác nhận đã đến giai đoạn cần can thiệp:
o Không còn thai nữa trong tử cung trước khi tiêm oxytocin
o Có cơn co tử cung trước khi kéo dây rốn có kiểm soát
o Làm nghiệm pháp bong rau xác nhận rau đã bong trong đỡ rau sinh lý
40