Page 231 - Sự hình thành bệnh tật và sự phục hồi

1.4. Chỉ định chung

Dùng thay thế hoặc bổ sung khi cơ thể thiếu hormon: ví dụ dùng

hormon sinh dục nữ cho phụ nữ cắt buồng trứng hoặc dùng các corticoid cho

người thiểu năng tuyến vỏ thượng thận...

Dùng đối kháng khi thừa hormon. Ví dụ: bệnh nhân bị ung thư tuyến

tiền liệt phụ thuộc hormon, có thể dùng estrogen để đối kháng.

Dùng chẩn đoán bệnh của tuyến nội tiết. Ví dụ: dùng dexamethason

chẩn đoán hội chứng Cushing.

Ngoài ra còn có các áp dụng khác tuỳ thuộc vào từng hormon cụ thể. Ví

dụ: hormon glucocorticoid dùng làm thuốc chống viêm, chống dị ứng và ức

chế miễn dịch, hormon androgen dùng làm thuốc tăng đồng hoá protid...

2. Các hormon và kháng hormon thường dùng
2.1. Hormon tuyến vỏ thượng thận và các glucocorticoid

Vỏ thượng thận tiết ra 3 loại hormon: hormon điều hòa chuyển hóa
muối nước - mineralcorticoid, hormon điều hoà chuyển hóa glucose -

glucocorticoid và androgen (testosteron). Hormon tuyến vỏ thượng thận và
các thuốc tác dụng tương tự được ứng dụng rộng rãi trong điều trị gọi chung

là glucocorticoid.

2.2. Tác dụng của glucocorticoid

2.2.1. Tác dụng sinh lý

Làm tăng chuyển hóa glucid, tăng tổng hợp và giảm sử dụng glucose.

+
Làm giảm thải trừ Na và nước, tăng thải calci qua thận. Bên cạnh đó
glucocorticoid còn làm tăng hồng cầu.

2.2.2. Tác dụng chống viêm

Glucocorticoid ức chế sự hình thành viêm do ức chế enzym

phospholipase A 2 làm ngăn cản giải phóng acid arachidonic từ màng tế bào từ

đó cơ thể không tổng hợp được các chất sinh học gây viêm như prostaglandin,

leukotrien…

231