Page 93 - Giáo trình môn học Cấu tạo cơ thể
P. 93
Các lipid được phân giải trong ống tiêu hóa thành các dạng hấp thu được
là: acid béo, glycerol, triglycerid, cholesterol và phospholipid. Chúng được
hấp thu vào máu về gan và được vận chuyển trong máu dưới dạng lipoprotein.
Các protid được phân giải trong ống tiêu hóa thành các acid amin và
được hấp thu vào máu.
Năng lượng đưa vào cơ thể chính là hóa năng của các chất hấp thu từ
protid, lipid và glucid. Các chất hấp thu khi vào cơ thể sẽ được chuyển hóa để
cung cấp năng lượng cho mọi hoạt động của cơ thể và năng lượng cũng được
chuyển thành nhiều dạng khác nhau nhằm đáp ứng với những hoạt động phù
hợp của cơ thể.
1.2. Các dạng năng lượng
Năng lượng là khả năng gây biến đổi vật chất hay khả năng thực hiện
một công (người ta dùng công để đo năng lượng). Công là lực tác động lên
vật chất gây đổi chỗ vật chất, hay thay đổi một liên kết hóa học, di chuyển
vật chất qua màng tế bào hoặc sự vận chuyển của máu trong hệ thống mạch
máu, …
1.2.1. Năng lượng sinh công hóa học (Hóa năng)
Là năng lượng tồn tại trong các liên kết hóa học, có khả năng làm thay
đổi các liên kết hóa học. Khi liên kết hóa học của một chất bị bẻ gãy hoặc
thay đổi theo hướng phân giải thì sẽ phóng ra năng lượng, còn muốn tổng hợp
lên một liên kết hóa học mới thì lại phải cung cấp năng lượng. Như vậy hóa
năng gặp ở bất cứ nơi nào có các phân tử hóa học, nên nó tồn tại ở khắp mọi
nơi trong cơ thể: đó chính là quá trình phân giải (dị hóa) và quá trình tổng hợp
(đồng hóa) các chất.
1.2.2. Năng lượng sinh công cơ học (Động năng)
Là năng lượng để di dời vật chất từ nơi này đến nơi khác, năng lượng
này được cung cấp từ ATP. Trong cơ thể động năng gặp ở những nơi nào
đang có sự chuyển động, nên động năng cũng có ở mọi nơi trong cơ thể: co
cơ, vận chuyển của dòng máu, sự vận chuyển thức ăn trong ống tiêu hóa, sự
vận chuyển vật chất qua màng tế bào, sự vận chuyển của các chất khí, ... Qua
89