Page 23 - Giáo trình môn học Cấu tạo cơ thể

Bài 2: SỰ PHÁT TRIỂN CÁ THỂ Ở NGƯỜI

(Bài đọc tham khảo thêm)

Mục tiêu học tập:

1. Trình bày được các giai đoạn chính trong sự phát triển cá thể ở người.
2. Trình bày được một số yếu tố ảnh hưởng đến sự phát triển cá thể ở người

NỘI DUNG

1. Sự phát triển cá thể ở người

1.1. Giai đoạn phát triển phôi

Định nghĩa: Là giai đoạn bắt đầu từ trứng đã thụ tinh (tức hợp tử) phân
chia và phát triển cho tới khi tạo thành cơ thể tách khỏi cơ thể mẹ.

Quá trình phát triển phôi trải qua các thời kỳ kế tiếp nhau: là thời kỳ

phân chia, thời kỳ phôi vị hóa (phát sinh mầm cơ quan) và thời kỳ tạo hình

các cơ quan để cấu thành cơ thể mới.

Trong các giai đoạn sớm, phôi thai rất mẫn cảm với các tác nhân độc hại

của ngoại cảnh, dễ phát triển sai lệch tạo thành quái thai, sẩy thai, teo, chết.

1.1.1. Thời kỳ phân chia và phát triển phôi:
Các tế bào phân chia từ hợp tử, một phần phát triển thành phôi thai, còn

một phần phát triển thành lá nuôi. Các tế bào lá nuôi sẽ biệt hóa thành nhau

thai để cung cấp chất dinh dưỡng cho thai.

- Thời kỳ phân chia: Ở người, trứng hoàn thành phân chia lần thứ nhất

khoảng 36 giờ sau thụ tinh, phân chia lần 2 khoảng 60 giờ và phân chia lần

thứ 3 khoảng 72 giờ. Kết thúc phân chia tạo túi phôi có hơn 100 tế bào, phân

bố quanh một xoang trung tâm và di chuyển xuôi ống dẫn trứng tới tử cung.
Vào tử cung, túi phôi tiến hành làm tổ (7 ngày sau thụ tinh).

Nhau thai xâm nhập vào nội mạc tử cung (làm tổ). Tại đây, lớp tế bào lá

nuôi dày lên, phát triển dài các chồi và cắm vào niêm mạc tử cung giàu mạch

máu của mẹ. Trong khi làm tổ, nụ phôi của túi phôi hình thành một đĩa dẹp

với các tế bào lớp trên (lá trên) và tế bào lớp dưới (lá dưới). Phôi người phát
triển hoàn toàn từ các tế bào lá trên.

19