Page 21 - Giáo trình môn học Cấu tạo cơ thể

2+
Ion Ca tham gia vào cơ chế co cơ, cơ chế đông máu và ảnh hưởng đến
tính hưng phấn của sợi thần kinh. Rối loạn nồng độ của ion sẽ dẫn đến rối

loạn đông máu và rối loạn hoạt động của hệ thần kinh cơ.

4.2.3. Vai trò của hormon: Hormon là thành phần đóng vai trò chủ yếu trong
cơ chế điều hòa thể dịch. Hormon có thể do các tuyến nội tiết bài tiết ra như

vùng dưới đồi, tuyến yên, tuyến giáp, tuyến cận giáp, tuyến tụy, tuyến thượng

thận và các tuyến sinh dục. Một số hormon cũng có thể được bài tiết từ các

nhóm tế bào như: histamin, prostaglandin, bradykinin... Các hormon do các

tuyến nội tiết bài tiết sẽ được vào máu và được máu vận chuyển tới khắp cơ thể
giúp cho việc điều hòa chức năng các tế bào.

4.3. Cơ chế điều hoà ngược
Trong cơ thể toàn vẹn, điều hòa chức năng dù bằng con đường thần kinh

hay thể dịch thì phần lớn đều tuân theo cơ chế điều hoà ngược. Có hai kiểu

điều hoà ngược là điều hoà ngược âm tính và điều hoà ngược dương tính.

4.3.1. Thế nào là điều hoà ngược?

Điều hoà ngược là kiểu điều hòa mà mỗi khi có một sự thay đổi hoạt động
chức năng nào đó, chính sự thay đổi này sẽ có tác dụng ngược trở lại để tạo ra

một loạt các phản ứng liên hoàn nhằm điều chỉnh hoạt động chức năng đó trở lại

gần mức bình thường. Ví dụ, có một chuỗi phản ứng từ A  B  C  D ... 

Z, nồng độ của chất Z có tác dụng ngược trở lại điều khiển nồng độ chất A ở đầu

chuỗi phản ứng, để cuối cùng quay trở lại điều chỉnh nồng độ chất Z.

4.3.2. Điều hòa ngược âm tính

Điều hòa ngược âm tính là kiểu điều hòa có tác dụng làm tăng nồng độ
một chất hoặc tăng hoạt động của một cơ quan khi nồng độ chất đó hoặc hoạt

động của cơ quan đó đang giảm và ngược lại, sẽ giảm nếu nó đang tăng. Đây

là kiểu điều hòa thường gặp trong cơ thể và rất quan trọng vì nhờ nó mà cơ

thể luôn duy trì được sự ổn định của nội môi.

Ví dụ, trong trường hợp điều chỉnh nồng độ CO 2, nồng độ CO 2 trong

dịch ngoại bào tăng sẽ kích thích trung tâm hô hấp tăng hoạt động, để làm

tăng thông khí phổi, kết quả là nồng độ CO 2 sẽ giảm trở lại bình thường vì phổi

17