Page 77 - Dược lý - Dược

- Trên thần kinh giao cảm: thuốc kích thích cả receptor  và - adrenergic, nhưng

tác dụng trên  mạnh hơn. Các tác dụng của adrenalin rất phức tạp, tương tự như kích thích

hệ giao cảm. Biểu hiện tác dụng của adrenalin trên các cơ quan và tuyến như sau:

+ Trên mắt: gây co cơ tia mống mắt làm giãn đồng tử, làm chèn ép lên ống thông

dịch nhãn cầu gây tăng nhãn áp.

+ Trên hệ tuần hoàn
Trên tim: thuốc kích thích receptor 1 ở tim, làm tăng nhịp tim, tăng sức co bóp của

cơ tim, tăng lưu lượng tim do đó tăng công của tim và tăng mức tiêu thụ oxy của tim. Vì

vậy, nếu dùng liều cao có thể gây rối loạn nhịp tim.

Trên mạch: adrenalin kích thích receptor 1 gây co mạch một số vùng như mạch

ngoại vi, mạch da và mạch tạng, kích thích receptor 2 gây giãn mạch một số vùng như

mạch não, mạch phổi, mạch vành, mạch máu tới bắp cơ.

Trên huyết áp: adrenalin làm tăng huyết áp tâm thu, ít ảnh hưởng tới huyết áp tâm
trương. Kết quả là huyết áp trung bình chỉ tăng nhẹ. Đặc biệt, adrenalin gây hạ huyết áp do

phản xạ.

Cơ chế gây hạ huyết áp do phản xạ có thể giải thích như sau: adrenalin kích thích

thụ thể 1 trên tim làm tim đập nhanh, mạnh gây tăng huyết áp tâm thu, tăng đột ngột áp

lực ở cung động mạch chủ và xoang động mạch cảnh, từ đó gây phản xạ giảm áp qua dây

Cyon và Hering làm cường trung tâm phế vị, gây hạ huyết áp. Trên động vật đã cắt dây X

hoặc tiêm atropin trước, adrenalin không gây hạ huyết áp do phản xạ.
+ Trên hô hấp: adrenalin gây kích thích nhẹ hô hấp, làm giãn cơ trơn phế quản (do

kích thích thụ thể 2) và làm giảm phù nề niêm mạc nên có tác dụng cắt cơn hen phế quản.

Tuy nhiên, hiện nay ít dùng vì gây nhiều tác dụng không mong muốn do kích thích cả 1.

+ Trên hệ tiêu hóa: thuốc làm giãn cơ trơn tiêu hóa, giảm tiết dịch tiêu hóa.

+ Trên hệ tiết niệu: làm giảm lưu lượng máu tới thận và ảnh hưởng tới mức lọc cầu

thận, làm giãn cơ trơn nhưng co cơ vòng bàng quang làm chậm bài tiết nước tiểu, gây bí

tiểu.
+ Trên tuyến ngoại tiết: giảm tiết dịch ngoại tiết như giảm tiết nước bọt, dịch vị, dịch

ruột, nước mắt...

70