Page 116 - Giáo trình môn học sức khỏe môi trường dịch tễ

Ngày nay, nhờ các tiến bộ mới về bảo quản thực phẩm, đặc biệt là bảo quản

rau và thực phẩm tươi sống bằng kế hoạch phân phối các hầm làm lạnh, gian

hàng lạnh, tủ lạnh đã làm giảm các thực phẩm có chứa muối nitrit, nitrat. Tỷ lệ

ung thư dạ dày trên thế giới ngày càng giảm xuống rõ rệt. Ở Việt Nam, tỷ lệ ung

thư dạ dày còn cao, cần có thai độ phòng bệnh theo hướng này.

Chế độ bảo quan, xử lý thực phẩm không đung quy cách như thêm vào

thức ăn các loại phẩm màu công nghiệp, các chất bảo quản thực phẩm có thể

làm sinh ra các chất gây ra ung thư. Ví dụ: gạo, lạc là hai loại thực phẩm dễ bị

mốc, nấm mốc aspergillus flauns thường có mặt ở gạo và lạc tiết ra các chất độc

gọi là aflatoxin, chất này gây ra ung thư gan nguyên phát. (Ví dụ: lạc mốc có thể

sinh ra chất aflatoxin gây ung thư gan). Rượu có liên quan với ung thư gan

nguyên phát, miệng, họng, thanh quản, thực quản, vú.

Ung thư nghề nghiệp: ung thư nghề nghiệp đã được đề cập từ lâu, người ta

thấy rằng các ung thư da hay gặp ở những người tiếp xúc với nhựa đường, hắc ín.

Ung thư phổi hay gặp ở những người làm trong nhanh công nghiệp tiếp xúc với

amiang (asbestos). Ung thư máu hay gặp ở những người tiếp xúc với tia phóng xạ.

Ung thư bàng quang ở những người thợ nhuộm có tiếp xúc với anilin, anilin có

lẫn tạp chất chứa 4-amindiphenye và 2-aphthylamin gây ung thư. Các chất này hít

vào đường hô hấp và thải qua đường tiết niệu gây ung thư bàng quang.

Chất benzen có thể gây suy tủy và trong số đó có một số biểu hiện bệnh

ung thư bạch cầu tủy cấp. Còn nhiều loại chất hóa học nghề nghiệp khác có

nguy cơ gây ung thư, đặc biệt là các nghề liên quan với công nghiệp hóa dầu,

khai thác dầu do tiếp xúc với các sản phẩm thô cảu dầu mỏ hoặc chất nhờn có

chứa hydrocacbon thơm.

Theo Doll và Peto, việc đanh giá mức độ ảnh hưởng của các tiếp xúc nghề

nghiệp với bệnh ung thư, còn khó khăn do thiếu thông tin về tiền sử tiếp xúc và

mức độ tiếp xúc hiện tại cũng như thông tin về các yếu tố gây nhiễm khác như

hoàn cảnh kinh tế xã hội, Theo các tác giả này, chỉ có khoảng dưới 5% các ung

thư ở nam và 1% ung thư ở nữ giới được quy cho tiếp xúc nghề nghiệp.

112