Page 75 - Giáo trình môn học chăm sóc sức phụ nữ, bà mẹ và gia đình

- Rửa tay trước và sau khi thay băng vệ sinh.

- Khuyên bà mẹ rửa bộ phận sinh dục ngoài và TSM mỗi ngày 3-4 lần trong

tuần đầu.

- Thay băng vệ sinh khi cần và sau khi đi vệ sinh.
- Luôn chùi từ trước ra sau (hướng về phía trực tràng) sau khi đi đại tiểu tiện.

- Trường hợp chăm sóc vết rách/cắt tầng sinh môn.

- Nếu bà mẹ được thực hiện thủ thuật cắt tầng sinh môn hay có một vết rách mà

được khâu lại bằng các mũi chỉ tiêu trong khoảng 2 tuần da sẽ lành mà không cần cắt

chỉ. Nếu vết rách được khâu bằng chỉ không tiêu, cần cắt chỉ sau 5 ngày.
- Nếu vết cắt hay rách có nhiễm trùng, sưng nóng đỏ đau, có thể sử dụng luân

phiên chườm nóng và lạnh. Có thể cắt chỉ sớm hơn nếu kiểm tra thấy có mủ. Giữ vùng

đáy chậu khô ráo, nhất là sau mỗi lần vệ sinh. Chăm sóc đáy chậu tầng sinh môn theo

công thức HIPPS.

+ H: Hygiene: vệ sinh.
+ I: Ice for comfort: chườm lạnh.

+ P: Pelvic floor exercises: luyện tập sàn chậu hông.

+ P: Pain relief: giảm đau.

+ S: Support: hỗ trợ.

- Chăm sóc đáy chậu, TSM đặc biệt quan trọng nếu như có vết rách đáy chậu
lan rộng (ở hậu môn hay ở trực tràng). Tránh táo bón cũng giúp điều trị giảm đau và

nhanh lành vết thương.

* Chế độ ăn, uống

Ngay sau đẻ, hầu hết sản phụ mệt, đói, buồn ngủ. Vì vậy họ nên được ăn những

thức ăn nóng, dễ tiêu phù hợp với khẩu vị và văn hóa từng địa phương. Một số thứ
không nên ăn như những đồ nguội, lạnh. Sản phụ nên được ăn cháo nóng, cơm canh

cùng các thực phẩm khác và có thể uống sữa nóng.

Trường hợp sau sinh mổ nên cho ăn cháo sớm, ăn ít một khi chưa đánh hơi.

Trong thời điểm này không nên cho ăn những chất dễ sinh hơi như sữa, nước hoa quả.

Sau khi đánh hơi có thể cho ăn theo nhu cầu sản phụ nhưng chú ý nóng, đủ chất. Tăng
cường các loại rau củ quả tươi. Một số thực phẩm mang tính lạnh như thịt trâu, ốc…

không nên ăn. Chú ý một số trường hợp đặc biệt như rách TSM phức tạp có tổn

74