Page 69 - Giáo trình môn học chăm sóc sức phụ nữ, bà mẹ và gia đình
P. 69
dịch, cho con bú), trên lâm sàng gọi là cơn đau tử cung. Sau mỗi cơn co bóp mạnh sản
dịch được đẩy ra ngoài.
- Sự co hồi: ngay sau đẻ, chiều cao tử cung trên khớp vệ khoảng 13-15cm, mật
độ chắc. Ngày đầu tiên sau đẻ, tử cung co hồi mạnh nên chiều cao tử cung giảm 2cm
và cứ mỗi ngày sau đó, tử cung thu lại, giảm được 1cm. Bình thường, sau đẻ ngày thứ
12 -13 thường không nắn thấy tử cung ở trên khớp mu nữa, sau đẻ 6 tuần thể tích tử
cung trở lại bình thường.
Thay đổi ở lớp cơ: sau đẻ, lớp cơ tử cung dày khoảng 3-4cm, nhưng dần dần
mỏng đi do sự đàn hồi của lớp cơ và một số sợi cơ thoái hoá mỡ và tiêu đi.
* Thay đổi ở đoạn dưới tử cung
Khi chuyển dạ, đoạn dưới thành lập dần và khi xổ thai, đoạn dưới dài khoảng
10cm. Ngay sau đẻ co lại còn 5cm, sau đó mỗi ngày co 1cm, sau 5 ngày đoạn dưới trở
thành eo hay lỗ trong cổ tử cung
* Sự thay đổi ở cổ tử cung
Lỗ trong đóng sau 5 ngày, lỗ ngoài đóng vào ngày thứ 12-13 sau đẻ. Như vậy
ống cổ tử cung đã được tái lập, nhưng không phải là hình ống nữa, mà thường là hình
nón đáy ở dưới, vì lỗ ngoài cổ tử cung đã bị biến dạng từ hình tròn trở thành hình dẹt
và thường hé mở.
* Thay đổi niêm mạc tử cung
Niêm mạc tử cung dần dần được tái tạo, sau 2 tuần lớp màng rụng bong hết và
niêm mạc bắt đầu phục hồi, sau 3 tuần lớp niêm mạc phục hồi có thể bong ra và tạo kinh
non, ra ít, khoảng trong một ngày rồi hết. Sau 6 tuần lớp niêm mạc lại có thể bong, gây
chảy máu âm đạo. Đây chính là kì kinh đầu tiên sau đẻ.
Ở những người không cho con bú, kinh thường trở lại sau 6 tuần. Kì kinh này có
ý nghĩa quan trọng vì đánh dấu mốc hoạt động trở lại của buồng trứng sau đẻ. Nếu bà
mẹ có cho con bú, kinh nguyệt có thể trở lại muộn hơn, nhưng người phụ nữ không biết
chính xác khi nào kinh nguyệt trở lại. Đây là vấn đề mà người Hộ sinh cần quan tâm để
tư vấn bà mẹ áp dụng biện pháp tránh thai phù hợp ngay sau 6 tuần sau đẻ, tránh có thai
trở lại quá sớm.
* Thay đổi ở âm hộ, âm đạo, các phần phụ và các tạng xung quanh
68
