Page 68 - Giáo trình môn học chăm sóc sức phụ nữ, bà mẹ và gia đình

Bài 4:

CHĂM SÓC SAU ĐẺ

Số tiết: 05 tiết

MỤC TIÊU HỌC TẬP

Kiến thức:
1. Phân tích được những thay đổi của sản phụ sau đẻ.

2. Trình bày được đặc điểm giải phẫu và sinh lý trẻ sơ sinh sau đẻ.

Kỹ năng:

3. Lập được kế hoạch chăm sóc sản phụ và trẻ sơ sinh sau đẻ bình thường trên

tình huống lâm sàng.
Năng lực tự chủ và trách nhiệm:

4. Thể hiện được sự ân cần, tôn trọng đối với việc lựa chọn cách chăm sóc trẻ

sơ sinh của bà mẹ

NỘI DUNG
1. Chăm sóc sản phụ sau đẻ

1.1. Những thay đổi của người phụ nữ sau đẻ

1.1.1. Những thay đổi giải phẫu, sinh lý đường sinh dục

* Thay đổi tại tử cung

Trong thời kỳ sau đẻ, tử cung dần trở lại kích thước như khi không có thai. Tử
cung co lại từ kích thước của một trái bóng rổ trong thời gian có thai, đến kích thước

của một quả bưởi ngay sau đẻ, cuối cùng khi được 6 tuần sau đẻ, tử cung có kích thước

của một trái lê nhỏ. Quá trình thay đổi của tử cung sau đẻ diễn ra như sau:

* Thay đổi ở thân tử cung

Thân tử cung có nhiều thay đổi nhất. Trên lâm sàng ta nhận thấy 3 hiện tượng:
- Sự co cứng (co thắt): ngay sau khi xổ rau, các sợi cơ tử cung co rút làm cho tử

cung co cứng lại thành một khối chắc gọi là khối cầu an toàn; khối này tồn tại 2 giờ

đầu sau đẻ. Sự cứng hoàn toàn của tử cung nhằm thực hiện tắc mạch sinh lý. Sau đó,

tử cung hết co cứng mà chỉ có những cơn co bóp nhẹ, nên nắn tử cung thấy hơi mềm.

- Sự co bóp: trong những ngày đầu sau đẻ, tử cung co bóp có thể dẫn đến thỉnh
thoảng lại có những cơn đau do tử cung co bóp mạnh (do tử cung bị kích thích bởi sản

67