Page 94 - Giáo trình môn học vi sinh vật học

1.2. Lọc vô trùng (Sterilfiltration)

Những chất khí và lỏng thì phải lọc vô trùng nếu không thể dùng nhiệt độ được, ví

dụ như vacxin, sản phẩm huyết thanh, các dung dịch nhạy cảm nhiệt độ, không khí và các

chất khác; trong một chừng mực nhất định, cả nước uống.
Có hai kỹ thuật lọc là:

+ Màng lọc: Giữ lại các vi sinh vật trên bề mặt; dòng chảy đi qua màng lọc với các

khe hở có độ lớn khác nhau.

+ Lọc sâu: Dòng chảy đi qua một lớp vật liệu có cấu tạo sợi, hạt. Việc giữ lại vi

sinh vật dựa trên nguyên tắc gắn những vi sinh vật vào cấu tạo mạng; nhờ hiệu lực vật lý
khác nhau nên có thể giữ lại được cả những vật thể rất nhỏ. Thông thường người ta dùng

sợi thuỷ tinh để lọc không khí (khả năng giữ được vật thể lớn hơn 0,5 m là 99,95%) và

dùng cây nến gốm để lọc chất lỏng.

So với các biện pháp vật lý để tiệt trùng thì lọc vô trùng có nhiều yếu tố không

chắc chắn, nên chỉ dùng cho không khí hoặc những sản phẩm sinh học không thể áp dụng
được các biện pháp tiệt trùng khác.

2. Khử trùng

2.1. Định nghĩa

Khử trùng (disinfection) là làm cho vật được khử trùng không còn khả năng gây

nhiễm trùng (chỉ tiêu diệt mầm bệnh mà không phải tất cả các vi sinh vật).
Khử trùng phải đạt yêu cầu bất hoạt không hồi phục lại (ireversible inactivating)

các mầm bệnh; do vậy tác dụng chế khuẩn (ví dụ kháng sinh) không đáp ứng yêu cầu

này.

Khử trùng có vai trò quan trọng khi các tác nhân gây bệnh có thể tồn tại ở nhiều

nơi mà việc tiệt trùng vì nhiều lý do kinh tế và thực tế không thể sử dụng rộng rãi được.
Có cả hai biện pháp vật lý và hoá học để khử trùng. Nhiều loại chất hoá học được

sử dụng và thường được pha thành các dung dịch lỏng làm chất sát khuẩn (disinfectans).

Những hoá chất diệt vi sinh vật trên da và niêm mạc nhầy còn gọi là chất chống nhiễm

trùng (antiseptics).

94