Page 85 - Giáo trình môn học vi sinh vật học

VACXIN VÀ HUYẾT THANH

MỤC TIÊU HỌC TẬP

1. Trình bày được các khái niệm: Vacxin, tiêu chuẩn, phân loại và nguyên tắc sử dụng.

2. Trình bày được khái niệm huyết thanh miễn dịch và nguyên tắc sử dụng.

Vacxin và huyết thanh là những sinh phẩm miễn dịch rất quan trọng trong y tế và

thú y. Vacxin được coi là một trong những biện pháp quan trọng nhất đẩy lùi các bệnh

gây dịch, đặc biệt là các bệnh do virus. Người có công đầu trong phát hiện và sử dụng là

Edward Jenner đã sản xuất và sử dụng thành công vacxin chống bệnh đậu mùa vào năm

1796, nhưng người thực sự có công lớn trong lĩnh vực vacxin và miễn dịch học là Luis
Pasteur (1822 - 1895).

1. VACXIN

1.1. Nguyên lý

Vacxin là những kháng nguyên vi sinh vật (vi sinh vật hoặc sản phẩm của vi sinh

vật) không còn khả năng gây bệnh, được đưa vào cơ thể để gây miễn dịch chống lại vi
sinh vật.

1.2. Tiêu chuẩn của vacxin

Mỗi vacxin đều phải đạt tiêu chuẩn là an toàn và miễn dịch. Tức là vacxin không

gây bệnh và độc hại cho cơ thể, nhưng tạo được miễn dịnh chống lại vi sinh vật gây bệnh.

1.3. Phân loại vacxin
Có nhiều cách phân loại:

- Vacxin sống là những vi sinh vật còn sống, nhưng không có khả năng gây bệnh.

Vacxin này có thể bào chế từ các chủng vi sinh vậy gây bệnh nhưng mất độc lực hoặc từ

những chủng vi sinh vậy không gây bệnh nhưng có miễn dịch chéo với vi sinh vật gây

bệnh. Ví dụ vacxin BCG phòng bệnh lao, vacxin sabin phòng bệnh bại liệt...
- Vacxin chết được bào chế từ những vi sinh vật gây bệnh nhưng đã làm chết, còn

gọi là vacxin bất hoạt. Ví dụ vacxin tả uống...

85