Page 26 - Giáo trình môn học vi sinh vật học
P. 26
Bản chất hóa học của vỏ: Vỏ của các vi khuẩn khác nhau có thành phần hóa học
không giống nhau. Vỏ của nhiều vi khuẩn là polysaccarit, như vỏ của E. coli, Klebsiella,
phế cầu... Nhưng vỏ của một số vi khuẩn khác là polypeptit như vi khuẩn dịch hạch, trực
khuẩn than, do một vài acid amin tạo nên. Những acid amin này thường là dạng D, dạng
ít gặp trong tự nhiên.
Chức năng:Vỏ vi khuẩn đóng vai trò bảo vệ cho một loại vi khuẩn dưới những
điều kiện nhất định.Chúng có tác dụng chống thực bào. Vỏ cũng tạo nên kháng nguyên
vỏ cũng có thể dùng để phân loại.
2.6. Lông (flagella)
- Cấu trúc và vị trí: Lông là những sợi protein dài và xoắn tạo thành từ các acid
amin dạng D. Nó là cơ quan vận động và không phải có ở mọi loại vi khuẩn.
- Vị trí lông của các vi khuẩn có những khác nhau: một số chỉ có lông ở một đầu
(phẩy khuẩn tả), nhiều vi khuẩn lại có lông quanh thân (Salmonella, E. coli), một vài vi
khuẩn lại có một chùm lông ở đầu.
Hình . Các vị trí của lông
(a) Lông quanh thân, (b) Chùm lông ở một đầu, (c) 1 lông ở một đầu
- Cơ chế của sự chuyển động: Lông là cơ quan di động. Làm mất lông vi khuẩn
không di động. Nuôi trong môi trường thích hợp, lông hình thành và vi khuẩn lại di động.
Lông quay quanh trục dài của nó giúp cho vi khuẩn di động.
26