Page 224 - Giáo trình môn học vi sinh vật học
P. 224
Tuy nhiên, nếu nhuộm từ môi trường nuôi cấy (nhất là nuôi cấy già hoặc cấy
chuyển nhiều lần) thì có thể gặp nhiều loại hình thể khác nhau (đa hình thái). Không sinh
nha bào, có thể có vỏ khi nuôi cấy trên môi trường thích hợp ở 37C hoặc khi tiêm truyền
cho động vật thí nghiệm. Không có vỏ khi nuôi cấy ở 28C.
1.2. Nuôi cấy
Y. pestis mọc được trên các môi trường nuôi cấy thông thường, nhưng chậm. Sau
48 giờ ở 28C, đường kính khuẩn lạc khoảng 1 - 1,5 mm, bờ trải mỏng ra và không đều,
bề mặt nhẵn hoặc xù xì, trung tâm lồi tạo nên hình ảnh trông giống như nửa chiếc vỏ trai
úp xuống.
Trên môi trường lỏng, Y. pestis lúc đầu làm đục đều, dần dần tạo nên các khúm hình
nhũ đá (stalactite) ở thành ống. Những khúm này, sau đó, rơi xuống đáy ống làm thành
lắng cặn và môi trường trở nên tương đối trong. Y. pestis kỵ khí tuỳ tiện, nhiệt độ nuôi cấy
thích hợp nhất là 28C.
1.3. Tính chất hoá sinh
Y. pestis không di động ở bất cứ nhiệt độ nào. Đặc điểm này dùng để phân biệt nó với
các Yersinia khác: không di động ở 37C, nhưng di động ở 28C hoặc thấp hơn. Chúng mang
tất cả các đặc điểm chuyển hoá của Enterobacteriaceae, nhưng tính chất hoá sinh có xu hướng
“trơ”: không lên enzym sucrose, rhamnose, cellobiose và sorbitol; urease, indol, lysin và
ornithin decarboxylase, arginin dihydrolase, citrat simmons và H S đều âm tính. Lên enzym
2
đường glucose nhưng không sinh hơi.
1.4. Khả năng đề kháng
Y. pestis dễ bị tiêu diệt bởi các tác nhân vật lý và hoá học. ở 100C, chúng bị tiêu
diệt sau khoảng 1 phút. Trong thạch mềm, ở 4C, chúng có thể sống tới 10 năm, nếu
thạch không bị khô.
2. Khả năng gây bệnh
Độc lực của Y. pestis liên quan đến nhiều yếu tố:
224