Page 21 - Giải phẫu chức năng hệ vận động + hệ thần kinh

cơ ỏ xa điểm tựa của đòn bẩy mà chúng tác động nên, chúng có thế triôn khai một
lực khá lân khi căng cơ không cao. Chính vì thế mà không dễ mệt mỏi. Chúng
triển khai lực vâi tốc độ tương đối nhỏ và thường bao gồm những sợi cơ ngắn. Sô
lượng sợi cơ trong một đơn vị vận động (cùng được chi phối bởi một tô bào thần
kinh) của loại cơ này là lốn.
2.2. Các cơ khéo léo có diện bám nguyên ủy và bám tận nhỏ, gần điếm tựa đòn
bẩy mà chúng tác động. Chúng tác động vối lực căng cơ lớn và chóng mệt mỏi.
Chúng bao gồm những sợi cơ dài và có thể tác động bằng những phần riêng biệt,
thực hiện được những dạng khác nhau của động tác. Đó là những cơ cho phép làm
được những động tác khéo léo và nhanh. Sô' lượng sợi cơ của một đơn vị vận dộng
là ít.

3. C ấu tạ o c ủ a cơ
Tất cả các cơ xương đều cấu tạo bởi tổ chức cơ vân (striate muscle). Cơ là đơn
vị cơ bản về giải phẫu học của hệ thống cơ. Mỗi một cơ được cấu tạo bởi những bó
sợi cơ vân.
Các sợi cơ tạo thành phần thịt ở giữa cơ là bụng (venter) hay thản (corpus) của
nó. Phần này bám vào xương nhờ phần gân (tendon) của cơ. Tất cả các gân dược cấu
tạo bởi các sỢi tạo keo và được phân biệt bởi sức chống đõ cao khi bị kéo giãn. Những
gân rộng của các cơ có hình dạng rộng và mỏng như cơ chéo bụng thì được gọi là cản
(aponeurosis),hay nói cách khác, cân là các gân cơ bị kéo giãn mỏng. Những mạc cơ
dày lên, nằm ỏ dưới da mặt gan tay và mặt gan chân cũng được gọi là cân.
Mạc (fascia) là những màng xơ bao phủ cơ và những nhóm cơ. Ý nghĩa của
mạc trong hệ vận động rất lớn. Che phủ các cơ và bám vào xương, các mạc này
tạo thành một dạng phụ trợ cho bộ xương. 0 một vài chỗ, các mạc được dùng làm
chỗ bám nguyên ủy cho cơ; ở chỗ khác chúng là những cấu tạo đê cho các cơ bám
tận vào. Những chỗ dày lên được hình thành bổi các mạc giũa các nhóm cơ mang
tên là vách gian cơ (intermuscular septum) cũng được dùng làm chỗ bám nguyên
ủy cho cơ.

IV. SINH LÝ C ơ
Đặc tính chức năng cơ bản của tổ chức cơ là tính co rút (contractility). Tính
này phụ thuộc vào khả năng thay đổi độ dài của những sợi nhỏ - nhũng tơ cơ - ở
trong những tổ chức này. Chúng khi thì ngắn lại và dày lên (co rút), khi thì dài ra
và mỏng đi (giãn ra). Có ba loại tô chức cơ là cơ trơn, cơ vân và cơ tim. Chúng ta
chỉ khảo sát cơ vân hay còn gọi là cơ xương.
Tôi chức cơ vân có những vân ngang đặc trưng có thể nhìn thấy được dưói kính
hiển vi. Tổ chức cơ vân tham gia cấu tạo nên các cơ làm cho bộ xương chuyển động

19