Page 97 - Giáo trình môn học Y học hạt nhân xạ trị

Hình 6.32. sơ đồ khối của hệ thống kiểm toán liều lượng 2 kênh
Có 2 buồng ion hóa độc lập nhau, một buồng cung cấp tín hiệu lối vào cho
kênh đo liều thứ nhất, một buồng cung cấp tín hiệu cho kênh đo liều thứ 2. Nếu
như các buồng ion hoá thuộc loại kín khít thì chúng phải được bố trí theo từng
ngăn riêng biệt và khít kín để không gây ra độ rò rỉ, ảnh hưởng lẫn nhau.
Trong mọi trường hợp, các buồng ion hóa này được cố định vĩnh viễn trong
chùm tia bức xạ, nhưng cũng có các tiêu chuẩn cho phép các loại buồng tháo lắp
được, với điều kiện là vị trí chính xác của chúng phải được tuân thủ và nằm trong
hệ thống khóa an toàn liên động.
Cả 2 buồng ion được kiểm soát liên tục để đảm bảo rằng bất kỳ có sự sai
khác nào về liều lượng giữa 2 kênh quá giới hạn 5% thì việc chiếu xạ lập tức
được tự động kết thúc.
Dù việc chiếu xạ kết thúc bằng bất kỳ hình thức nào thì giá trị liều lượng vẫn
phải được thể hiện và quan sát được. Đồng thời, trước khi bắt đầu sự chiếu xạ
khác thì bộ đếm liều lượng cần được thử lại và đặt lại ở giá trị "zero" (Reset to
zero).
5. Đầu máy điều trị
Hình 6.22 mô tả đơn giản mô hình của một máy điều trị. Collimator sơ cấp
thường được cấu tạo bằng khuôn thép bọc chì hay một loại hợp kim bằng đồng,
Vonfram hoặc bằng kim loại nặng. Đôi khi người ta còn dùng uran nghèo làm
chất bảo vệ phóng xạ.
Bộ phận lọc phẳng chùm tia, tức là tạo sự phân bố liều lượng đồng nhất của
chùm tia-X được lắp tại phía cuối của collimator sơ cấp. Hệ thống kiểm soát
chùm tia (Monitor) cũng được lắp cố định tương ứng. Hệ thống kiểm soát chùm
tia là một cặp buồng ion hoá để kiểm soát liều lượng, và sự phân bố liều lượng
trên một trường chiếu. Loại đầy máy này có bia tia-X, collimator sơ cấp, bộ phận
lọc phẳng trường chiếu và hệ thống kiểm soát chùm tia có thể được lắp cố định và
vững chắc trên khung chính của máy gia tốc. Các thành phần chính của đầu tia-X,
gồm các collimator xác định hình dạng chùm tia có thể tháo, lắp được. Các bộ giá
đỡ lọc nêm, hệ thống ánh sáng trường chiếu cần lắp đặt để có thể quay quanh trục
trung tâm của chùm tia. Toàn bộ những chi tiết đó được bố trí trong một khung
cố định trên một cấu trúc quay với vòng bi lớn.
Những collimator xác định chùm tia tháo lắp rời cũng được làm bằng chì,
Vonfram hay hợp kim có mật độ tương đương và được sắp xếp theo cặp sao cho
các mặt phía trong của chúng chiếu lên mép của bia để làm giảm kích thích vùng
bán dạ. Hệ thống này sẽ xác định một giới hạn thay đổi liên tục của các trường

97