Page 62 - Giáo trình môn học Y học hạt nhân xạ trị

-1
Đơn vị liều chiếu là C. Kg , đơn vị ngoại hệ là Roentgen:
-1
-4
1R = 2.58 x 10 C kg
Bảng 2.1: Các giới hạn tổng liều gợi ý
đối với một số tổ chúc, cơ quan của người

- Liều tương đương
Mặc dù liều hấp thụ là một đại lượng vật lý rất có ích, nhưng nó còn chưa
phản ánh được thực tế là cùng một liều hấp thụ của các loại bức xạ khác nhau
không nhất thiết gây ra cùng một mức độ phá hủy đối với một hệ sinh học nhất
định.
Ví dụ, người ta đã quan sát thấy 0,05 Gy (5 rad) của neutron nhanh có thể
gây hại về mặt sinh học tương đương với 1 Gy (100 rad) của bức xạ gamma.
Sự khác nhau về hiệu ứng sinh học của mỗi bức xạ cần được tính đến khi
đánh giá liều hiệu dụng sinh học tổng cộng của các liều bức xạ khác nhau. Để
làm được việc này, người ta xác định thêm hệ số chất lượng (Q) để phản ánh khả
năng gây hại sinh học của một bức xạ cụ thể. Đại lượng thu được khi nhân liều
hấp thụ với hệ số chất lượng được gọi là liều tương đương, đơn vị đầu tiên của nó
là rem:
D T (rem) = D (rad) x Q
Trong hệ thống các đơn vị SI, đơn vị của liều tương đương là sievert, viết
tắt là Sv, nó liên hệ với gray như sau:
Liều tương đương (Sv) = liều hấp thụ (Gy) x Q x N
Với N là một thừa số điều chỉnh nữa để có thể tính đến các yếu tố như suất
liều hấp thụ và sự phân liều hấp thụ theo thời gian. Hiện nay, ICRP gán giá trị 1
cho N. Vì 1 Gy = 100 rad nên suy ra rằng 1 Sv = 100 rem.
Giá trị của các hệ số chất lượng được tìm ra là phụ thuộc vào mật độ ion
hóa gây bởi mỗi loại bức xạ. Một hạt alpha tạo ra khoảng 1 triệu cặp.
- Suất liều tương đương

62