Page 59 - Giáo trình môn học Y học hạt nhân xạ trị

Hình 2.6: Kích thước trường chiếu

Hình 2.7: Vùng bán dạ
f. Lọc, nêm
Lọc, nêm: là một loại dụng cụ hấp thụ (thường dùng chì) được lồng vào chùm
tia, làm biến dạng chùm tia và vì vậy nó cũng làm giảm suất liều chùm tia đó. Hệ
số truyền qua nêm biểu thị tỷ số của suất liều trên trục trung tâm của chùm tia khi
có và khi không có nêm. Góc nêm (hình 2.8) là góc tạo bởi đường vuông góc trục
trung tâm chùm tia và đường đồng liều 50% và tại đểm giao nhau của chúng trên
trục trung tâm.

Hình 2.8: Góc nêm
g. Đồ thị liều xạ/ thể tích - DVH: Khi bác sỹ vẽ đường bao của thể khối u- GTV
(Gross Target Volume) và các tổ chức lành liên quan, phần mềm TPS sẽ tính toán
nội suy được thể tích của các tổ chức này từ các ảnh lát cắt CT. Ngoài việc tính
toán ra số MU cần thiết để tâm thể tích bia nhận được liều xạ chỉ định của bác sỹ,
phần mềm lập kế hoạch xạ trị còn tính được liều hấp thụ của từng vị trí mô nằm
bên trong đường bao cơ thể, từ đó dựng được bản đồ đường đồng liều trên từng
lát cắt CT và đồ thị DVH phục vụ cho việc phân tích đánh giá kế hoạch. Đồ thị
DVH là đồ thị biểu diễn tương quan giữa phần trăm thể tích cần quan tâm và liều
xạ mà thể tích đó nhận được. Bác sỹ và kỹ sư vật lý xạ trị sử dụng đồ thị này để
đánh giá xem bao nhiêu phần trăm thể tích bia nhận được liều chỉ định và bao
nhiêu phần trăm thể tích từng tổ chức lành xung quanh vượt quá giới hạn liều cho
phép. Thông thường một kế hoạch tốt phải có trên 95% thể tích bia nhận được

59