Page 137 - Giáo trình môn học Y học hạt nhân xạ trị
P. 137
BÀI 5
VAI TRÒ CỦA PET/CT TRONG LẬP KẾ HOẠCH XẠ TRỊ
Thời gian: 1 giờ lý thuyết
I. Mục tiêu của bài
- Kiến thức:
1. Trình bày được vai trò của PET/CT trong lập kế hoạch xạ trị.
II. Nội dung bài
1. Đại cương
Hiện nay, việc đưa vào sử dụng công nghệ cung cấp các dữ liệu về chức
năng khối u trong quy trình lập kế hoạch xạ trị đang là tâm điểm từ nhiều khía
cạnh của thương mại, kỹ thuật, khoa học và ứng dụng lâm sàng... Giá trị to lớn
của bộ các dữ liệu mà PET cung cấp đã sớm được thừa nhận và sử dụng trong
quy trình lập kế hoạch xạ trị bằng hệ thống phần mềm trộn ảnh. Sự kết hợp giữa
PET và CT trong cùng một hệ thống để tạo thành những bộ giữ liệu hợp nhất
hình ảnh giữa chức năng và giải phẫu của khối u mà qua đó có thể được sử dụng
như là công cụ chủ yếu để mô tả chi tiết về thể tích khối u và chuẩn bị kế hoạch
điều trị bệnh nhân được xác thực hơn, đặc biệt là khi sử dụng kết hợp với kỹ
thuật mô phỏng truyền thống.
18
18
Những hình ảnh PET từ kỹ thuật F-Fluorodeoxyglucose ( F-FDG) cung
cấp đầy đủ về hoạt động trao đổi chất của khối u. Những thông số về chức năng
rất có giá trị để sửa đổi thể tích điều trị và giúp khu trú phân bố liều xạ tại vùng
các tế bào có hoạt động trao đổi chất riêng biệt. Bài này nêu tổng quan về những
áp dụng hiện nay của kỹ thuật hình ảnh PET và sự kết hợp PET/CT trong quá
trình xạ trị. Những yêu cầu thực tế đòi hỏi sự kết hợp các dữ liệu về PET/CT
cũng như những yêu cầu từ chính PET/CT về những công cụ trợ giúp trong cố
định tư thế bệnh nhân. Bài này cũng đề cập đến những kỹ thuật đang được áp
dụng trong việc xác định (các) vùng thể tích /thể tích sinh học của khối u và
những hệ thống thiết bị sẵn có để đánh giá những thay đổi về sinh lý trong quá
trình ghi nhận hình ảnh. Việc sử dụng các số liệu hình ảnh PET phải được dựa
trên những hiểu biết căn bản và kỹ năng đọc phim cũng như những hạn chế của
tín hiệu hoạt động trao đổi chất của khối u. Trong khi phác đồ của những kỹ thuật
này đang được tiến hành và duy trì thì kết quả điều trị vẫn còn chờ đợi ở những
thử nghiệm tiếp tục của lâm sàng.
2. Vai trò của PET/CT trong xạ trị
Khi xem xét vai trò to lớn của những hình ảnh về hoạt động chức năng khối
u trong quy trình lập kế hoạch xạ trị, điều quan trọng là phải kết hợp sử dụng các
hình ảnh PET/CT trong tổng thể kỹ thuật điều trị. Hiện nay, xạ trị đang trong giai
đoạn phát triển nhanh cả về áp dụng lâm sàng lẫn khía cạnh khoa học. Điều này
một phần là do nhiều máy móc thiết bị tiên tiến đã được đưa vào áp dụng nhằm
triển khai tốt hơn, linh hoạt hơn các kỹ thuật phân bố chùm tia ngoài. Trong số
này phải kể đến thế hệ máy tính điều khiển các máy gia tốc xạ trị, thế hệ gia tốc
MLC, thiết bị port film điện tử (EPID) và những loại máy gia tốc hiện đại có gắn
thêm đầu máy tia-X hình cone dùng cho kỹ thuật xạ trị cắt lớp - CBT (Cone
137
