Page 137 - Giáo trình môn học Nguyên lý tạo ảnh

c. Ứng dụng siêu âm Doppler
Kỹ thuật siêu âm Doppler được ứng dụng trong khá nhiều trường hợp, thường
gặp nhất là khảo sát mạch máu.

Hình 3.11. Nguyên lý đo vận tốc dòng chảy
Nếu siêu âm Doppler mạch máu ta đo được tốc độ di chuyển của hồng cầu
(mạch máu) từ đó biết được triệu chứng (mạch bị phình, tác, hẹp...).
Ngoài ra siêu âm Doppler còn được ứng dụng trong sản phụ khoa để xem xét
tình hình phát triển của thai nhi, cung cấp các thông tin hữu ích về sinh lý tử cung
trong thời kỳ mang thai của người mẹ.
Các ứng dụng khác của siêu âm Doppler cũng được ứng dụng khá rộng rãi như:
- Khảo sát hoạt động và các thông số chức năng của tim.
- Khảo sát hệ thống tĩnh mạch cửa, tĩnh mạch trên của gan.
- Khảo sát bệnh lý động mạch thận.
- Khảo sát bệnh lý của động mạch chủ bụng
4. Nhiễu ảnh trên siêu âm
4.1. Hiện tượng nhiễu
Trong quá trình hoạt động của máy, các linh kiện điện tử tạo ra các xung điện
với biên độ cực thấp, qua xử lý và tạo ảnh, các xung điện này được khuếch đại lên tạo
ra trên màn hình rất nhiều những chấm sáng dao động dạng “nhảy múa”. Thông
thường máy được thiết kế sao cho các xung nhiễu này ở biên độ thấp nhất có thể để
chúng chỉ thể hiện trên màn hình khi có khuếch đại tăng cường. Chính vì vậy mà
phần sâu của màn hình thường có hiện tượng nhiễu này thể hiện rõ ràng nhất, do hệ
quả của việc khuếch đại toàn phần được gia tăng thêm bởi khuếch đại TGC-bộ
khuếch đại bù trừ theo thời gian TGC (Time Gain Compensation).
Một dạng nhiễu khác là do đầu dò hoạt động như một angten tiếp nhận xung
điện ở dải tần số radio từ bên ngoài, hoặc do các xung điện này đi thẳng vào trong các
xung dẫn tín hiệu, hậu quả là các xung này thể hiện trên màn hình dưới dạng những
vệt sáng rải rác, phụ thuộc thời khắc và cường độ các xung.
4.2. Hiện tượng bóng lưng bên và hiện tượng tăng cường âm
Trong khi, khảo sát môi trường đồng nhất nào đó có hệ số giảm âm như nhau ở
bất kỳ vị trí nào, để đảm bảo tính đồng nhất thì phải điều chỉnh TGC ở mức tăng dần
thích ứng. Ví dụ trong môi trường trên, hiện tượng một cấu trúc có hệ số giảm âm lớn
hơn hệ số giảm của môi trường bao quanh với mức TGC ở trạng thái cân bằng trên,
thì lúc này trên màn hình xảy ra “hiện tượng bóng lưng”, là một dải xám tối hơn môi
trường xung quanh ở ngay phía sau cấu trúc trên. Điều này được lý giải là do sóng âm
khi truyền qua cấu trúc trên bị tiêu hao năng lượng nhiều hơn, vì vậy mà ở sau cấu
trúc trên hồi âm trở về có biên độ thấp hơn biên độ trở về từ cùng độ sâu nhưng ở các
vị trí khác nhau trong môi trường.
Đối nghịch với hiện tượng bóng âm là hiện tượng tăng cường âm. Lúc này cấu

137