Page 55 - Giao trinh- Chăm sóc chuyển dạ

3.1. Đau trong giai đoạn I của chuyển dạ:

- Giai đoạn I của chuyển dạ được tính từ khi có dấu hiệu chuyển dạ thực sự đến khi
cổ tử cung mở hết. Cơn co tử cung và sự thay đổi cổ tử cung là 2 nguyên nhân chính gây
đau trong giai đoạn I của chuyển dạ. Dưới tác động của cơn co tử cung, tử cung co bóp
và căng giãn dẫn đến xóa và mở của cổ tử cung. Các xung động này được dẫn truyền tới
tủy sống ngang mức đốt sống ngực X đến thắt lưng I. Kết quả là đau được cảm nhận ở
giữa rốn và khớp mu, đi ra sau lưng ở phía trên xương cùng.
- Trong pha tiềm tàng, cơn co thưa, ngôi cao và chuyển dạ tiến triển từ từ nên sản
phụ thấy đau ở mức độ vừa phải. Hơn nữa khoảng cách các cơn co dài, sản phụ có thời
gian thích nghi dần với cơn đau.
- Trong pha tích cực, cơn co mạnh hơn, khoảng cách giữa các cơn co ngắn hơn nên
cảm giác đau trở nên dồn dập. Trong giai đoạn này nếu có nhu cầu sử dụng giảm đau có
dùng thuốc là giai đoạn thích hợp. Nếu dùng thuốc quá sớm trong pha tiềm tàng có thể
làm thời gian chuyển dạ kéo dài hơn.

3.2. Đau trong giai đoạn II của chuyển dạ:
- Giai đoạn II là giai đoạn xổ thai. Đây là giai đoạn ngắn nhưng căng thẳng nhất của
cuộc chuyển dạ bởi cơn co tử cung sẽ là mạnh nhất kết hợp với cơn co thành bụng qua
sức rặn của người mẹ làm căng giãn các tạng trong tiểu khung cũng như đáy chậu tầng
sinh môn để đẩy thai nhi ra ngoài.
- Đặc điểm cơn đau trong giai đoạn II của chuyển dạ:
 Đau xuyên thấu, châm chích, liên tục.
 Đau nhiều ở âm đạo, trực tràng, và đáy chậu, tầng sinh môn do bị căng giãn,
chèn ép khi ngôi thai xuống và xổ ra ngoài.
 Những kích thích này truyền từ S2-S4 qua dây thần kinh thẹn trong và thần
kinh da phần sau đùi (S1, S2, S3) kèm theo một thôi thúc mạnh mẽ thúc xuống để
đẩy thai ra ngoài.

3.3. Đau giai đoạn III và IV của chuyển dạ:

- Phản ánh kích thích đau đi kèm theo khi rau bong và xuống
- Tại giai đoạn này, tình trạng tăng đau ngoại vi và trung ương đã giảm khi việc kích
thích các tạng đã không còn.
- Tăng cảm giác đau cơ học và có thể kéo dài ngày nếu có cắt khâu tầng sinh môn
- Đau do các cơn co của tử cung tống sản dịch ra ngoài. Đau nhiều ở người con rạ

3.4. Các yếu tố ảnh hưởng đến cơn đau trong chuyển dạ:
Cơn đau cũng như cảm giác đau của thai phụ tùy thuộc vào nhiều yếu tố:
- Sinh con so hay con rạ.
- Phụ thuộc vào kích thước của thai, ngôi thai
- Sự căng giãn của tử cung, tốc độ xóa mở của cổ tử cung
- Tốc độ tiến triển của ngôi thai.
- Các yếu tố tâm thần như sự lo âu, mệt mỏi, lo lắng, stress, dinh dưỡng kém…

54