Page 78 - Giáo trình môn học sức khỏe môi trường dịch tễ

thường vì viêm phổi loại này trước đây chỉ xảy ra ở những người bệnh ung thư

già mà hệ miễn dịch bị suy sụp do điều trị các thuốc chống ung thư. Sau 1 tháng,

người ta cũng báo cáo 4 trường hợp Sarcoma Kaposi (một loại ung thư gây ra

bởi vi rút HHV8 - human herpesvirus 8) ở những nam thanh niên đồng tính ở

New York và California.Hiện tượng này cũng bất thường vì Sarcoma Kaposi chỉ

thấy ở những người già. Trước tình hình này, Trung câm kiểm soát bệnh tật Hoa

Kỳ (CDC) đã phát động một chương trình giám sát để xác định phạm vi của vấn

đề này và đề xuất tiêu chuẩn chẩn đoán hội chứng mới này. Chương trình đã

nhanh chóng xác định rằng những người đồng tính nam có nguy cơ cao phát

triển hội chứng này. Do đó, người ta gọi tên hội chứng này là “hội chứng này là

suy giảm mễn dịch có liên quan tới người đồng tính nam” (gay related

immunodeficiency). Các nghiên cứu và báo cáo đợt bệnh tiếp theo cho thấy rằng

hội chứng này cũng xảy ra ở những người nghiện chích ma túy, ở người bệnh ưa

chảy máu (hemophiliae) và những người nhận máu truyền nhiều lần. Do đó, sau

này hội chứng này được gọi bằng một cái tên thích hợp hơn là Hội chứng suy

giảm miễn dịch mắc phải (AIDS), bệnh mà sau này được xác định là do vi rút

gây suy giảm miễn dịch HIV gây ra.

Nghiên cứu chùm bệnh thường giúp xác định sớm sự xuất hiện dịch bệnh

hay một bệnh mới. Nó cũng rất hữu ích trong việc xây dựng giả thuyết về mối

quan hệ nhân - quả giữa yếu tố nghi ngờ và bệnh.

Nghiên cứu tương quan hay còn gọi là nghiên cứu sinh thái nhằm đánh giá

mối tương quan giữa bệnh với yếu tố nào đó. Trong nghiên cứu tương quan, số

liệu được thu thập ở cấp độ quần thể. Chẳng hạn, để tìm hiểu mối tương quan

giữa tỷ lệ mắc ung thư vú và lượng thức ăn có nguồn gốc động vật được tiêu thủ

ở một quần thể nào đó, người ta lấy số liệu về tỷ lệ mắc ung thư vú của quần thể

đó trong một khoảng thời gian/ giai đoạn xác định, đồng thời thu thập dữ liệu về

lượng thức ăn có nguồn gốc động vật được tiêu thụ ở quần thể trong cùng

khoảng thời gian đó. Từ các số liệu thu được, nhà nghiên cứu sẽ sử dụng các

thuật toán thống kê để đánh giá mối tương quan này.

74