Page 4 - Giáo trình môn học chăm sóc sức khỏe cộng đồng
P. 4
Sức khoẻ cảm xúc: thể hiện ở khả năng cảm nhận xúc động về sự sợ hãi –
thích thú – vui buồn – tức giận và khả năng thể hiện các cảm nhận này một cách
thích hợp. Đồng thời cũng là khả năng đương đầu với các stress – sự căng thẳng
thất vọng và sự lo lắng.
Sức khoẻ xã hội: thể hiện thể chế xã hội, các quy định về luật pháp, chế độ
chính sách xã hội, mối quan hệ giữa con người trong xã hội, khả năng hòa nhập
của con người với xã hội và khả năng tác động nhằm cải tạo môi trường xã hội
đó.
Sức khoẻ môi trường: thể hiện sự thích ứng của cơ thể với môi trường
xung quanh (bao gồm cả môi trường tự nhiên và môi trường xã hội).
2. Các yếu tố quyết định sức khoẻ
Có rất nhiều yếu tố quyết định sức khỏe, các yếu tố không tách rời nhau
hoặc loại trừ lẫn nhau mà liên quan chặt chẽ với nhau. Có nhiều cách phân loại
các yếu tố quyết định sức khỏe.
Một số tác giả phân chia các yếu tố quyết định sức khỏe thành 2 nhóm:
nhóm các yếu tố bên trong (yếu tố nội sinh) và nhóm các yếu tố bên ngoài.
Yếu tố bên trong (yếu tố nội sinh) là những yếu tố quyết định nên thuộc
tính/đặc điểm của chủ thể mà có tác động đến sức khỏe, gồm: gen – yếu tố di
truyền, tuổi, giới, kiến thức, thái độ/niềm tin sức khỏe, hành vi sức khỏe.
Yếu tố ngoại sinh (còn gọi là yếu tố bên ngoài): là những yếu tố thuộc môi
trường sống tác động đến sức khỏe của chủ thể, gồm môi trường tự nhiên và môi
trường xã hội.
Một số tác giả khác lại phân chia các yếu tố quyết định sức khỏe thành 3
nhóm: yếu tố gen-di truyền, yếu tố môi trường và các yếu tố thuộc hành vi – lối
sống.
Nhiều tác giả phân chia các yếu tố quyết định sức khỏe thành 4 nhóm,
gồm: yếu tố gen - di truyền; yếu tố môi trường; yếu tố liên quan đến dịch vụ
chăm sóc sức khỏe và yếu tố hành vi/lối sống. Đây là một trong những cách phân
4