Page 44 - Giáo trình môn học vi sinh vật học

nhau IR (inverted repeats), một số IR là những chuỗi gắn IS (insertion sequence) như

IS1 hoặc IS10.

b. Sơ đồ thí nghiệm minh họa các đoạn lặp lại ngược chiều nhau: Sợi ADN biến tính

thành sợi đơn và hai chuỗi nucleotid của đoạn IR bổ sung nhau sẽ liên kết với nhau
qua cầu hydro tạo thành những “nơ” ADN.

c. Cấu trúc phân tử transposon Tn5 và Tn10 (bp: cặp base)

Transposon (transposable elements - gen nhảy) là những đoạn ADN chứa một hay

nhiều gen, có hai đầu tận cùng là những chuỗi nucleotid lặp lại ngược chiều nhau

(inverted repeats), có thể chuyển vị trí (transposition) từ phân tử ADN này sang phân tử
ADN khác; ví dụ từ plasmid vào nhiễm sắc thể và ngược lại hoặc từ plasmid này sang

plasmid khác.

Đặc biệt quan trọng đối với vi sinh y học là những transposon mang các gen đề

kháng, như Tn3 mang gen kháng ampicillin, Tn5 có gen kháng kanamycin, Tn10 chứa

gen kháng tetracyclin hoặc Tn4 mang 3 gen kháng ampicillin, streptomycin và sulfamid.
Do khả năng lan truyền đặc biệt này của transposon mà sự đề kháng kháng sinh

của vi khuẩn càng có nguy cơ phức tạp và nguy hiểm hơn.

CÂU HỎI LƢỢNG GIÁ

1. Đột biến là gì? ứng dụng sự hiểu biết về các tính chất của đột biến nhằm sử dụng
kháng sinh hợp lý là gì?

2. Bằng những cách nào chất liệu di truyền của vi khuẩn có thể bị thay đổi?

3. Phân tích vai trò của plasmid và transposon đối với sự đề kháng kháng sinh của vi

khuẩn?

4. So sánh transposon mang gen đề kháng và R-plasmid?

44