Page 40 - Giáo trình môn học vi sinh vật học
P. 40
Điều kiện xảy ra tiếp hợp: Một vi khuẩn phải có yếu tố giới tính F (Fertility
factor), tức là có pili giới tính làm cầu giao phối; những vi khuẩn có yếu tố F gọi là vi
-
+
khuẩn đực F , vi khuẩn không có yếu tố F gọi là vi khuẩn cái F . Yếu tố F có thể tồn tại ở
+
3 trạng thái: F , Hfr hoặc F’.
+
- F : Yếu tố F nằm trong nguyên tương
- Hfr: Yếu tố F tích hợp vào nhiễm sắc thể
- F’: Sau khi yếu tố F tích hợp vào nhiễm sắc thể, lại rời ra, nằm tự do trong nguyên
tương nhưng có mang theo một đoạn ADN của nhiễm sắc thể
Tiếp hợp thường xảy ra giữa những vi khuẩn cùng loại nhưng cũng có thể xảy ra
giữa những vi khuẩn khác loại như E. coli với Salmonella hoặc Shigella nhưng tần số tái
tổ hợp thấp.
2.2.3. Tải nạp (Transduction)
Định nghĩa: Là sự vận chuyển chất liệu di truyền từ vi khuẩn cho nạp vào vi khuẩn
nhận nhờ phage.
+
-
Thí nghiệm của Zinder và Lederberg 1952: Hai biến chủng Salmonella try his và
+
-
Salmonella try his được tạo ra để phục vụ thí nghiệm này; vì không tự tổng hợp được
acid amin hoặc try hoặc his, hai biến chủng này không mọc được trên môi trường tối
thiểu. Họ sử dụng một ống nghiệm hình chữ U, giữa 2 nhánh là một màng ngăn có khe
hở 0,5 (vi khuẩn Salmonella không đi qua được). Cho mỗi chủng Salmonella vào một
nhánh của ống nghiệm hình chữ U và cho phage; ủ ấm. Sau đó lấy một số mẫu ở mỗi
nhánh ra nuôi cấy; kết quả cho thấy có vi khuẩn phát triển trên môi trường tối thiểu với
-4
+
tần suất 10 . Điều này chứng tỏ: nhờ phage qua được màng lọc mà alen try của chủng
+
-
+
+
-
try his được tải sang và nạp vào vi khuẩn nhận try his hoặc alen his của vi khuẩn try -
+
+
+
+
-
his được tải nạp vào vi khuẩn try his và trở thành try his .
Các loại tải nạp:
- Tải nạp hạn chế và đặc hiệu: Một phage nhất định chỉ mang được một gen nhất
định từ vi khuẩn cho sang nạp vào vi khuẩn nhận, ví dụ phage chỉ mang gen gal.
40