Page 46 - Giáo trình môn học vi sinh vật học

Virus chỉ có một trong hai loại là ADN hoặc ARN, hai sợi hoặc một sợi, thẳng hay

vòng. Đây là vật liệu chứa thông tin di truyền của virus.

1.2. Capsid

Capsid là lớp vỏ protein bao bên ngoài lõi virus, bao gồm nhiều tiểu đơn vị gọi là
capsomer, mỗi capsomer do một hoặc một vài phân tử protein. Tuỳ theo cách sắp xếp của

capsomer mà hạt virus có đối xứng hình khối đa diện nhiều mặt hoặc hình khối xoáy

chôn ốc. Capsomer sắp xếp dựa trên khung acid nucleic.

Các chức năng của capsid:

- Bảo vệ vật liệu di truyền là ADN hoặc ARN.
- Quyết định tính chất hấp phụ đặc hiệu với phân tử tiếp nhận của tế bào cảm thụ,

từ đó quyết định tính gây nhiễm đặc hiệu cho loại tế bào và loài động thực vật.

- Một số virus lớp vỏ capsid trong gắn với acid nucleic polymerase phục vụ cho sự

nhân lên của virus.

- Capsid là những kháng nguyên quan trong trong phân loại virus.
- Capsid giữ cho hình dạng của virus không thay đổi.

1.3. Envelope

Chỉ có ở một số loại virus lớn hơn. Nó thường tạo thành từ hai loại protein:

lipoprotein virus lấy từ màng sinh chất tế bào chủ khi giải phóng ra khỏi tế bào và

gycoprotein là đặc hiệu của virus. Glycoprotein trạo thành các gai nhú trên bề mặt virus.
Đây cũng là các phân tử quyết định sự hấp phụ đặc hiệu lên trên các receptor của tế bào

chủ. Trong một số loại virus, giữa capsid và envelope còn có một protein khác gọi là

matrix. Envelope là kháng nguyên quan trọng để phân loại các virus có lớp vỏ này và ổn

định hình dạng của virus.

1.4. Enym cấu trúc
Virus không có enzym chuyển hoá và năng lượng vì thế nó ký sinh bất buộc bên

trong tế bào. Một số virus lớn hơn có enzym phục vụ cho sự nhân lên của virus, như

ADN-polymease, ARN-polymease...

2. Một số thuật ngữ

- Virion là hạt virus hoàn chỉnh.

46