Page 208 - Giáo trình môn học vi sinh vật học

chúng tiết ra PT và các yếu tố độc lực khác. Hệ thống nhung mao ở lớp thượng bì bị phá

huỷ, tế bào bị hoại tử. Sự giải phóng histamin từ các tổ chức bị tổn thương tác động lên

niêm mạc vốn đã nhạy cảm với histamin (nhờ HSF) gây kích thích cực độ đường hô hấp, dẫn

đến những cơn ho không tự kìm chế được. LPF đã gây nên hiện tượng tăng lympho bào điển
hình ở máu ngoại vi. Những đảo Langerhans của tuỵ được hoạt hoá làm tăng sản xuất

insulin, gây ra hạ đường huyết. Tổn thương não đôi khi gặp trong ho gà nặng, có thể liên

quan đến tình trạng hạ đường huyết hơn là tình trạng thiếu oxy não trong cơn ho. Đường hô

hấp bị tổn thương thường dẫn đến bội nhiễm các vi khuẩn khác, có thể gây viêm phổi, làm

cho tình trạng bệnh trở nên trầm trọng hơn.
3. Chẩn đoán vi sinh

3.1. Chẩn đoán trực tiếp

3.1.1. Nhuộm soi

Bệnh phẩm được xử lý và nhuộm theo kỹ thuật miễn dịch huỳnh quang trực tiếp.

Phương pháp này cho kết quả nhanh, nhưng chỉ bổ sung, chứ không thay thế được cho
phương pháp nuôi cấy, vì độ nhạy của phương pháp này thấp.

3.1.2. Nuôi cấy

Lấy bệnh phẩm ở họng mũi bằng tăm bông mềm và đàn hồi qua đường mũi, cấy

vào môi trường ngay tại giường bệnh nhân, nếu không có môi trường vận chuyển phù

hợp. Trong cơn ho, có thể dùng môi trường nuôi cấy hứng trực tiếp vào gần miệng bệnh
nhân. Để môi trường đã nuôi cấy ở 37C. Xác định vi khuẩn dựa vào các tính chất về

hình thể (1.1), tính chất nuôi cấy (1.2), kết quả nhuộm vi khuẩn với kháng thể huỳnh

quang và ngưng kết với kháng huyết thanh mẫu.

3.1.3. Tìm các thành phần hoá học trong bệnh phẩm

Dùng kháng thể đơn dòng để tìm LPF và FHA của B. pertussis trong bệnh phẩm
hoặc dùng kỹ thuật nhân gen (PCR) để tìm đoạn ADN đặc trưng.

3.2. Chẩn đoán gián tiếp

Tìm kháng thể kháng PT và FHA trong huyết thanh bệnh nhân.

4. Nguyên tắc phòng bệnh

4.1. Phòng bệnh không đặc hiệu

208