Page 78 - Giáo trình môn học Ký sinh trùng
P. 78
3.4.3. Chu kỳ xuất hiện ấu trùng giun chỉ
- B. malayi có chủng có chu kỳ đêm, xuất hiện ở máu ngoại vi từ 22 giờ
đến 4 giờ sáng. Ở Việt Nam chưa thấy B. malayi có chủng bán chu kỳ.
- W. bancrofti cũng là chủng chu kỳ đêm, ấu trùng xuất hiện ở máu ngoại vi
từ 24 đến 4 giờ sáng. Ở Việt Nam chưa thấy chủng bán chu kỳ ngày của
W. bancrofti.
3.4.4. Các yếu tố nhiễm giun chỉ
Về dịch tễ học, yếu tố nhiễm giun chỉ phụ thuộc vào người và muổi truyền
bệnh.
Mọi lứa tuổi đều nhiễm bệnh, nhưng nói chung tuổi lớn thì tỷ lệ nhiễm
bệnh cao hơn, bệnh tăng dần từ lứa tuổi 16-20 tuổi và bệnh nhiễm cao ở lứa tuổi
30-40 tuổi (đây là tuổi lao động dễ tiếp xúc với muỗi đốt). Tập quán sinh hoạt (ở
trần), làm việc ban đêm cũng ảnh hưởng tới tỷ lệ nhiễm bệnh. Tỷ lệ nhiễm giữa
nam và nữ không có sự khác biệt nếu điều kiện sinh hoạt và lao động như nhau.
Loại muỗi truyền bệnh liên quan mật thiết đến tình hình dịch tễ học. Nếu
muỗi truyền bệnh có mật độ cao, có tuổi sinh lý cao, ưa thích máu người thì
bệnh dễ nghiêm trọng. Muỗi truyền bệnh giun chỉ ở Việt Nam:
- Culex quinquefasciatus, Culex vishnui, các loài muỗi này phổ biến ở
thành thị, thị trấn và trung du. Muỗi cái đẻ trứng ở các vùng nước bẩn, nhiều
chất hữu cơ. Muỗi đốt người vào ban đêm và phát triển mạnh vào tháng 2, 3, 4
trong năm;
- Muỗi Ma.annulifera, Ma.uniformis chúng thường có ở ao bèo vì bọ gậy
phải cắm ống thở vào rễ cây để hút oxy. Bèo thường gặp là bèo cái, bèo nhật
bản, do đó muỗi này thường phổ biến vùng đồng bằng có nhiều ao bèo;
- Anopheles hyrcanus gặp nhiều ở ven thành trị, trị trấn trong cả nước;
- Ngoài ra các loài muỗi khác như: Anopheles barbumbrosus, Anopheles
letifer cũng có khả năng truyền bệnh giun chỉ.
3.4.5. Sự lan truyền bệnh giun chỉ phụ thuộc vào mật độ ấu trùng giun chỉ
Thuận lợi nhất cho sự lan truyền bệnh giun chỉ là mật độ 3-4 ấu trùng giun
chỉ/ml máu (ở người nhiễm giun chỉ).
75