Page 24 - Tâm lý trị liệu
P. 24
– Bản chất của tâm bệnh lý là những rối nhiễu tâm lý hay rối loạn
tâm thần không kiểm soát được.
Tâm bệnh lý liên quan đến những rối nhiễu về xúc cảm nhận thức hay
hành vi dẫn một người đến sự chán nản tuyệt vọng, không mong muốn hoặc
không có năng lực đạt được những mục tiêu quan trọng. Tâm bệnh lý có thể
phát sinh một cách từ từ, ngấm ngầm phát triển và bằng những con đường
riêng, nó có mặt trong nhiều tình huống của muôn mặt đời thườg. Lúc đầu nó
làm giảm các trạng thái khoẻ mạnh về thể chất và tinh thần, sau đó nó làm rối
loạn hay phá huỷ các chức năng kiểm soát đời sống bình thường của thân
chủ và gia đình họ, rồi gây cảm giác khó chịu, đe doạ làm mất an toàn cuộc
sống của những người xung quanh.
Theo tài liệu hướng dẫn phân loại chẩn đoán các rối nhiễu tâm thần
của Hội Tâm thần học Mỹ – DSM–IV (Diagnostic and Statistical Mannal for
Mental Disorders. 1994), mỗi loại rối nhiễu tâm thần (mental disorders) được
khái niệm hoá như là một nhóm những triệu chứng bất thường về tâm lý
(hoặc mẫu hành vi ứng xử bất thường có ý nghĩa về mặt lâm sàng, chúng xảy
ra ở một cá nhân và liên quan đến những stress tiêu cực hoặc liên quan đến
việc làm mất năng lực của cá nhân (tức là làm hỏng một hay một số các chức
năng duy trì cuộc sống cân bằng của cá nhân đó), hoặc làm tăng đáng kể sự
nguy hiểm cho cá nhân qua việc phải chịu đựng những cảm giác tiêu cực
(như ám ảnh về cái chết, sự đau khổ, sự mất năng lực) hoặc sự mất mát
đáng kể sự tự do của cá nhân (nhưng những triệu chứng này không phải là
một sự đáp ứng được người ta chấp nhận về mặt văn hoá hoặc được người
ta mong đợi, thường xuyên xảy ra đối với một sự kiện cụ thể, chẳng hạn cái
chết của người thân). Bất kể điều gì là nguyên nhân của những triệu chứng,
thì sự rối nhiễu hiện có phải được xem là sự biểu hiện của sự suy thoái về
chức năng ở các góc độ, sinh lý - tâm lý (nhận thức–hành vi) xảy ra ở cá
nhân đó. Chúng ta không nên xem những hành vi bất tuân thủ, hành vi lệch
chuẩn (ví dụ như chính trị, tôn giáo, tính dục) hoặc những xung đột giữa cá