Page 5 - Bào chế

Trải qua mấy ngàn năm lịch sử phát triển, tiến bộ của loài người, cùng với
những cuộc cách mạng khoa học kỹ thuật cũng như nhu cầu ngày càng gia tăng của
con người về phòng và chữa bệnh, kỹ thuật sản xuất thuốc cũng ngày càng phát triển
với những dạng thuốc tinh tế hơn, phức tạp hơn. Cụ thể là các dạng thuốc viên, viên
nén, viên bao, viên nang, thuốc tác dụng kéo dài, thuốc tiêm, dịch truyền,…
Trong những năm gần đây bào chế hiện đại đang có xu hướng đi vào thế giới
siêu nhỏ, chế ra các nanocapsule, nanosphere, liposome, niosome...có kích thước cỡ
nanomet... trong những cố gắng nhằm đưa thuốc tới đích.
Đó là lịch sử ra đời, tồn tại và phát triển của công nghệ bào chế các dạng thuốc
nói riêng và của nền sản xuất thuốc nói chung.

Hình 1.1. Vị trí, vai trò của công nghệ bào chế dược phẩm đối với
sức khỏe con người

3. Vị trí môn bào chế
Bào chế là môn học kỹ thuật, ứng dụng thành tựu của nhiều môn học cơ bản, cơ
sở và nghiệp vụ vủa ngành. Thí dụ:
- Toán tối ưu được ứng dụng để thiết kế công thức và dạng bào chế.
- Vật lý, hoá học được vận dụng để đánh giá tiêu chuẩn nguyên liệu và chế
phẩm bào chế, để nghiên cứu độ ổn định xác định tuổi thọ của thuốc, để đánh giá SKD
của thuốc, để lựa chọn điều kiện bao gói, điều kiện bảo quản...
- Dược liệu, dược học cổ truyền vận dụng trong việc chế biến, đánh giá chất
lượng các chế phẩm bào chế đi từ nguyên liệu là dược liệu.
- Sinh lý - giải phẫu, dược động học đuợc vận dụng trong nghiên cứu thiết kế
dạng thuốc và các giai đoạn sinh dược học của dạng thuốc (lựa chọn đường dùng và
vấn đề giải phóng, hoà tan và hấp thu dược chất từ dạng bào chế).
- Dược lâm sàng ứng dụng để phối hợp dựơc chất trong dạng bào chế, để hướng
dẫn cho bệnh nhân sử dụng chế phẩm hợp lý, an toàn và hiệu quả.
- Các quy chế, chế độ chuyên môn nghề nghiệp được vận dụng trong thiết kế,
xin phép sản xuất và lưu hành chế phẩm bào chế.
Tóm lại bào chế học là môn học tổng hợp, vận dụng kiến thức của nhiều lĩnh
vực khoa học. Trong chương trình đào tạo dược sĩ cao đẳng, bào chế là môn học
nghiệp vụ cốt lõi, được giảng sau khi người học đã có những kiến thức cơ bản về các
môn học có liên quan.

2