Page 4 - Bào chế

CHƯƠNG 1. ĐẠI CƯƠNG VỀ BÀO CHẾ

MỤC TIÊU HỌC TẬP:

1. Trình bày được khái niệm hay dùng trong bào chế: dạng thuốc, chế phẩm, biệt
dược.

2. Trình bày được khái niệm hay dùng trong sinh dược học: sinh dược học, sinh khả
dụng, tương đương.
NỘI DUNG
1. Khái niệm về bào chế
Từ thời xa xưa, con người đã biết dùng cây cỏ và khoáng vật xung quanh mình
để chữa bệnh. Từ chỗ ban đầu dùng các nguyên liệu làm thuốc ở dạng tự nhiên, dần
dần người ta đã biết chế biến, bào chế chúng thành các dạng thuốc đơn giản để tiện
dùng và dự trữ để dùng hàng ngày.
Cùng với sự phát triển của các ngành khoa học khác, việc bào chế thuốc ngày
càng được nghiên cứu hoàn thiện và phát triển thành môn học chính của Ngành Dược.
Bào chế là môn học nghiên cứu cơ sở lý luận và kỹ thuật thực hành về pha chế,
sản xuất các dạng thuốc; tiêu chuẩn chất lượng, cách đóng gói và bảo quản các dạng
thuốc đó nhằm phát huy cao nhất hiệu lực điều trị của thuốc, đảm bảo an toàn, thuận
tiện cho người dùng và đáp ứng được hiệu quả kinh tế.
Mục tiêu của người học sau khi học môn học bào chế là:
- Trình bày được thành phần chính của dạng thuốc.

- Nêu được nguyên tắc bào chế và cấu tạo của dạng thuốc.
- Pha chế được các dạng thuốc thông thường.
- Nêu được tiêu chuẩn chất lượng và của dạng thuốc và cách đánh giá.
- Đánh giá được sự ổn định của dạng thuốc.

- Giải thích được cách đóng gói và bảo quản các dạng thuốc.
- Hướng dẫn đúng cách dùng.
- Giúp thầy thuốc và bệnh nhân lựa chon được dạng thuốc tốt.
2. Vài nét về lịch sử phát triển

Thuốc luôn là một nhu cầu không thể thiếu được trong đời sống con người.
Cũng như mọi ngành khác, thuốc đòi hỏi một nền sản xuất ngày càng cao và phát triển
theo sự phát triển và tiến bộ của loài người.

Thời tiền sử, loài người đã biết dùng thuốc từ thiên nhiên như cây, cỏ, lá, thân,
rễ, vỏ cây để chữa bệnh, chống lại bệnh tật và sinh tồn. Khi đó, người ta dùng những
nguyên liệu còn tươi, hoặc có thể phơi khô để dành. Dần dần, người ta biết dùng nước
thấm ướt, rồi biết đun với nước (sắc) lấy nước sắc để dùng - đó là dạng bào chế thô sơ
đầu tiên của dược phẩm.
Khi loài người biết lên men một số thực vật chứa bột, đường, rồi biết cất ra rượu
(khoảng 1000 năm trước công nguyên), thì cũng từ đó một dạng thuốc thứ hai xuất
hiện. Đó là rượu thuốc,… Ngành bào chế thuốc – công nghệ bào chế dược phẩm đã
xuất hiện như vậy, từ những dạng thô sơ đơn giản ban đầu như nước sắc, rượu thuốc,
cao thuốc,…

1