Page 180 - Bào chế

Bào chế : Nghiền dược chất, tá dược thành bột, trộn bột kép theo nguyên tắc đẳng
lượng, đóng túi.
Tiêu chuẩn chất lượng: Thuốc phải đạt các tiêu chuẩn quy định trong chuyên luận
Thuốc bột (Phụ lục 1.7 - DĐVN4, tr. PL -13) và tiêu chuẩn nhà sản xuất
Loại thuốc: kháng sinh

THUỐC CỐM

MỤC TIÊU HỌC TẬP:

1. Trình bày được kỹ thuật bào chế và các yêu cầu chất lượng thuốc cốm.
2. Phân tích được một số công thức thuốc cốm.
NỘI DUNG
1. KHÁI NIỆM
Thuốc cốm (Granulae) hay thuốc hạt là dạng thuốc rắn có dạng hạt nhỏ xốp hay
sợi ngắn xốp, thường dùng để uống với một ít nước hay một chất lỏng thích hợp, hoặc
pha thành dung dịch, hỗn dịch hay siro. Thuốc cốm chứa một hoặc nhiều dược chất,
ngoài ra có thêm các tá dược như tá dược độn, tá dược dính, tá dược điều hương vị, tá
dược màu...
Thuốc cốm là dạng thuốc dùng thích hợp cho trẻ em.
Một số dược chất ít bền ở dạng lỏng, có thể bào chế thành dạng cốm pha dung
dịch hay hỗn dịch (kháng sinh, men…). Dược chất có mùi vị khó uống có thể chế
thành cốm pha siro, cốm sủi bọt.
Tá dược độn hay dùng trong thuốc cốm thường là các loại bột đường
(saccharose, lactose…) để kết hợp điều vị cho chế phẩm.
Tá dược dính hay dùng nhất là siro, dung dịch PVP, dung dịch CMC…

Nếu là cốm pha hỗn dịch, trong thành phần thường có thêm tá dược rã, tá dược
gây thấm, ổn định…
Ngoài các loại tá dược nói trên, thuốc cốm còn cần các tá dược điều hương vị
thích hợp.
2. KỸ THUẬT BÀO CHẾ
Thuốc cốm được điều chế bằng 2 phương pháp chính: Xát qua rây hoặc phun
sấy.
2.1. Phương pháp xát qua rây

Phương pháp xát qua rây tương đối đơn giản, dễ thực hiện, qua các bước:
- Trộn bột kép: Tiến hành trộn bột kép dược chất hoặc dược chất với tá dược rắn
theo nguyên tắc chung.
- Tạo khối ẩm - xát hạt: Trộn bột kép với tá dược dính lỏng trong thiết bị nhào
trộn thích hợp để liên kết các tiểu phân bột. Tỉ lệ và loại tá dược dính, thiết bị và thời
gian nhào trộn cần được xác định cho từng công thức cụ thể. Nếu muốn xát thành từng
sợi cốm thì mức độ liên kết giữa các tiểu phân bột phải cao hơn xát thành hạt (tạo

177