Page 175 - Bào chế

2.2. Kỹ thuật bào chế thuốc bột

Thuốc bột đơn: bào chế qua các bước: nghiền  rây  đóng gói
Thuốc bột kép, bào chế qua các bước: nghiền  rây  trộn  đóng gói
2.2.1. Nghiền bột đơn
Bào chế thành bột đơn chính là quá trình bào chế thành bột thuốc đạt độ mịn theo
yêu cầu của thành phẩm thuốc bột
Trong một công thức bột kép, các thành phần (bột đơn) được nghiền theo nguyên
tắc khi trộn với nhau, chúng phải đảm bảo được sự phân tán đồng nhất của hỗn hợp
bột kép. Cụ thể là:
- Về khối lượng: Dược chất có khối lượng lớn thì nghiền trước, sau đó xúc ra khỏi cối
rồi nghiền tiếp dược chất có khối lượng ít hơn.
Như vậy, dược chất có khối lượng nhỏ nhất sau khi nghiền xong sẽ để lại luôn trong
cối để bắt đầu trộn bột kép, tránh phải xúc đi xúc lại nhiều lần.

- Về tỷ trọng: Nếu trong thành phần bột kép có các dược chất có tỷ trọng chênh lệch
nhau thì dược chất có tỷ trọng lớn, cần phải nghiền mịn hơn để giảm bớt khối lượng
của tiểu phân dược chất, làm cho bột kép dễ trộn thành khối bột đồng nhất, tránh hiện
tượng phân lớp.
2.2.2. Trộn bột kép

Trộn là một kỹ thuật cơ bản nhằm làm cho nhiều dược chất rắn, nhão, lỏng phối
hợp với nhau thật đồng nhất. Để có thể trộn được các hỗn hợp một cách tốt nhất, cần
chú ý : độ mịn, tỷ trọng và tỉ lệ của các thành phần

Để đảm bảo yêu cầu đồng nhất của bột kép, người ta tiến hành trộn bột theo
nguyên tắc trộn đồng lượng: Bắt đầu từ bột đơn có khối lượng nhỏ nhất rồi thêm dần
bột có khối lượng lớn hơn, mỗi lần thêm một lượng tương đương với lượng đã có
trong cối. Riêng với các bột tỷ trọng nhẹ, người ta trộn sau cùng để tránh bay bụi, gây
ô nhiễm không khí và hư hao bột dược chất.
Thời gian trộn là yếu tố quan trọng ảnh hưởng đến sự đồng nhất của bột.
Thời gian này phụ thuộc vào tính chất của từng loại bột. Nhiều kết quả nghiên cứu cho
thấy, sau khi bột đã phân tán đồng nhất, nếu kéo dài thời gian trộn, bột lại bị phấn lớp
trở lại.
Chú ý: Rây là biên pháp trộn bột tốt
Thiết bị và cách trộn có ảnh hưởng dến sự đồng nhất của bột. Trong sản xuất
dùng các loại máy trộn khác nhau.

Trong phòng thí nghiệm thường sử dụng cối, chày để trộn các thành phần dược
chất, tá dược với khối lượng nhỏ. Cũng có khi dùng một số thiết bị trộn theo nguyên lý
trục xoắn hoặc nguyên lý rơi tự do.

Trong sản xuất công nghiệp, sử dụng các loại thiết bị như:Thiết bị trộn theo
nguyên lý rơi tự do: Là các thùng bằng thép hoặc polyme có nắp kín, trong đó có chứa
các thành phần cần trộn lẫn. Thùng tự quay để trộn bột, với các kiểu dáng khác nhau:
hình trụ, hình hộp chữ nhật hay hình lập phương, hình chữ V hay chữ Y.
- Máy trộn cao tốc ( High speed mixer):

Sử dụng 2 tầng cánh khuấy. Tầng thứ nhất dùng để trộn bột khô. Tầng thứ hai trộn
bột ướt và tạo hạt. Ngày nay, thiết bị trộn cao tốc được sử dụng trong hầu hết các dây
172