Page 76 - Giao trinh- Chăm sóc sức khỏe phụ nữ

69,1% và nhóm dân số từ 65 tuổi trở lên tăng từ 5,85 lên 6,4% cùng kỳ.
Thời kỳ này của Việt Nam được xác định bắt đầu từ 2007 và dự kiến kéo
dài 30- 50 năm.
Thời kỳ “Cơ cấu dân sô vàng” là cơ hội duy nhất của mỗi quốc gia
để có được nguồn nhân lực dồi dào, là cơ hội để tạo ra sự đột phá cho đất
nước. Tuy nhiên thời kỳ này cũng có thể tạo ra những thách thức về việc
làm và an sinh xã hội trong tương lai nếu lực lượng lao động trẻ không
được trang bị về trình độ học vấn, đào tạo tay nghề và các cơ hội nghề
nghiệp.
Dân số Việt Nam đang chuyển dần từ cơ cấu dân số trẻ sang cơ cấu
dân số già. Việt Nam đang có một tốc độ già hóa dân số nhanh hơn bất kỳ
một quốc gia nào trên thế giới. Tỷ trọng trẻ em nhóm tuổi 0-4 giảm rất
mạnh theo thời gian: năm 1979 chiếm tới 14,6% dân số đã giảm xuống chỉ
còn 9,4% năm 1999 và chỉ còn 8,3% năm 2014. Mức độ sinh giảm còn khá
thấp và tuổi thọ trung bình cao đã dẫn đến tháp tuổi năm 2014 có hình tang
trống. Tháp tuổi của dân số Việt Nam năm 2014 đặc trưng cho dân số bắt
đầu già hóa.
Điều này do tuổi thọ của người Việt Nam đã đạt được mức gia tăng
rất nhanh, gấp khoảng 1,5 lần mức gia tăng tuổi thọ trung bình trên thế giới.
Nếu như trong 50 năm qua, tuổi thọ bình quân của người dân trên thế giới
tăng 20 tuổi, từ 48 lên 68 thì cũng trong thời gian này, tuổi thọ của người
Việt Nam đã tăng từ 40 tuổi lên 73 tuổi. Nếu như năm 1998, cả nước mới
có khoảng 3.000 cụ thọ từ 100 tuổi trở lên thì đến nay đã có trên 7.200 cụ.
Chỉ số già hóa của dân số Việt Nam tăng mạnh trong 35 năm qua. Năm
2014, chỉ số già hóa của dân số Việt Nam là 43,8% nếu tính cho dân số từ
60 tuổi trở lên và 30,3% nếu tính cho dân số từ 65 tuổi trở lên. Trong số 10
nước ASEAN, chỉ số già hóa của Việt Nam chỉ thấp hơn 2 nước Singapore
và Thái Lan. Dân số Việt Nam đang trong thời kỳ già hóa. Quan hệ giữa chỉ
số già hóa và mức thu nhập bình quân của các tỉnh và thành phố tuân theo
hình chữ U ngược. Các tỉnh, thành phố nghèo có chỉ số già hóa rất thấp.
Cũng phải thấy rằng việc già hóa dân số nhanh đang đặt ra thách thức rất
lớn bởi “chúng ta già trước khi giàu”. Tốc độ già hóa quá nhanh trong khi
chúng ta chưa kịp chuẩn bị cho giai đoạn này. Bởi dễ thấy rằng già hóa thì
sức lao động giảm, trong khi hệ thống công ăn việc làm, an sinh xã hội cho
các đối tượng này vẫn chưa đáp ứng được. Hơn nữa, 70% người già sống ở
khu vực nông thôn, không có lương hưu và phải phụ thuộc vào con cái. Bên
cạnh đó, mức sinh của Việt Nam liên tục giảm trong các năm qua dẫn đến
tốc độ gia tăng dân số giảm. Theo kết quả của Tổng điều tra dân số và nhà ở
năm 2009, tỷ lệ tăng dân số bình quân trong 10 năm giai đoạn 1989- 1999
là 1,7%, đã giảm xuống còn 1,2% trong 10 năm tiếp theo.

75