Page 66 - Sự hình thành bệnh tật và sự phục hồi

1.3.2. Kháng nguyên enzym

Ngoài enzym nội bào, một số vi khuẩn còn có enzym ngoại bào. Loại

enzym này gồm hai loại: enzym chuyển hoá và enzym độc lực. Ở một số vi

khuẩn có các enzym độc lực như hyalurokinase, leucosidin, hemolysin,

coagulase....Các enzym này có tính kháng nguyên tốt và kích thích tạo thành

các kháng thể đặc hiệu. Các kháng thể này có thể sử dụng để trung hoà tác

dụng gây bệnh của enzym, như người ta đã dùng kháng thể chống coagulase,

để ngăn cản sự lan tràn của Clostidium perfrigens gây bệnh hoại thư.

Một số kháng nguyên enzym cũng được sử dụng trong chẩn đoán. Ví

dụ sử dụng steptolysin O của liên cầu nhóm A để chẩn đoán bệnh thấp bằng

phản ứng ASLO.

1.3.3. Kháng nguyên vách tế bào (kháng nguyên thân O)
Trừ Mycoplasma, còn mọi vi khuẩn đều có vách.

- Vi khuẩn Gram dương:
Ngoài lớp peptidoglycan, ở nhiều vi khuẩn Gram dương còn có thêm

lớp acid teichoic bám bên ngoài. Acid này và/hoặc lớp polisaccarỉt tạo nên
tính đặc hiệu kháng nguyên O.

Một số vi khuấn còn có một số kháng nguyên khác bao ngoài lớp acid

teichoic và polysaccarit, như protein M (của liên cầu hoặc phế cầu), protein A

(của tụ cầu vàng), hoặc lớp sáp (của Mycobacterium)...

- Vi khuẩn Gram âm:

Cấu trúc kháng nguyên của vách vi khuẩn Gram âm phức tạp hơn các

vi khuẩn Gram dương, nhưng giữa các vi khuẩn Gram âm có các lớp kháng

nguyên vách gần như nhau. Tính đặc hiệu được quyết định bởi lớp

polisaccarit ngoài cùng.

1.3.4. Kháng nguyên vỏ (kháng nguyên K - kapsule)

Một số vi khuẩn có vỏ bao bên ngoài vách tế bào, như: phế cầu, H.

influenzae, dịch hạch, não mô cầu, than và một số vi khuẩn đường ruột.....

Bản chất hoá học cúa vỏ vi khuẩn có hai loại:

66