Page 10 - Sự hình thành bệnh tật và sự phục hồi

cặn kẽ những biến đổi về hình thái trong một số quá trình bệnh lý cơ bản như

viêm, u, teo, phì đại, v.v... Song trên thực tế lâm sàng, có nhiều bệnh, đặc biệt

là trong thời kì đầu thường không thấy tổn thương tổ chức tế bào rõ rệt kèm

theo, chủ yếu lại là rối loạn chức năng. Hoặc có nhiều trường hợp những sự

thay đổi về hình thái lại không phải là nguyên nhân gây bệnh, trái lại chỉ là

hậu quả của một bệnh đã phát sinh và đang phát triển.

Theo học thuyết về thần kinh cho rằng nội môi và ngoại môi là một

khối thống nhất mà trong đó hoạt động của thần kinh cao cấp chi phối khả

năng thích ứng của cơ thể đối với ngoại môi. Trong mỗi bệnh có hai quá trình

song song tồn tại: quá trình bảo vệ sinh lý và quá trình huỷ hoại bệnh lý. Các

giải thích này đã góp phần làm sáng tỏ những bệnh lý về thần kinh như: động

kinh, liệt rung (Parkinson), đau nửa đầu, sa sút trí tuệ (Alzheimer) v.v…Ngoài
con đường thần kinh còn có những quy luật không đặc hiệu về quá trình phát

sinh và phát triển của bệnh qua hệ thống nội tiết. Ví dụ các trường hợp: viêm
nút quanh động mạch, viêm khớp dạng thấp, cao huyết áp, xơ cứng động

mạch thận, v.v...
Theo học thuyết phân tâm, bệnh là sản phẩm của một cuộc xung đột

tâm lý giữa ý thức và bản năng. Phần lớn nguyên nhân gây ra bệnh tâm thần

là do bản năng tính dục. Vì xã hội đã có những quy luật khắt khe về đạo đức

đã chèn ép hành vi tính dục, do đó bản năng này sẽ tìm cách biểu hiện thành

những hiện tượng tâm thần như chứng hysteria, rối loạn tâm thần, bệnh tự kỷ,

v.v...

1.3. Sự phòng vệ của cơ thể trước tác nhân gây bệnh

1.3.1. Sự toàn vẹn của da và niêm mạc

Da và niêm mạc đóng vai trò là một hàng rào bảo vệ hiệu quả chống lại

sự tấn công của vi sinh vật và các tác nhân bên ngoài. Trên bề mặt da và niêm

mạc có rất nhiều các sinh vật có khả năng gây hại nhưng chúng không thể

xâm nhập, trừ khi hàng rào đó bị tổn thương. Trong một số trường hợp rất

hiếm gặp, vi sinh vật có thể xâm nhập qua bề mặt niêm mạc còn nguyên vẹn

như vi khuẩn Salmonella typhi gây bệnh sốt thương hàn.

10