Page 2 - Giáo trình môn học y học cổ truyền

BÀI 1: ĐẠI CƯƠNG HỌC THUYẾT ÂM DƯƠNG, NGŨ HÀNH

Thời gian: 01 giờ
Mục tiêu học tập

1. Trình bày được khái niệm và các quy luật của học thuyết âm dương.

2. Trình bày được khái niệm và các mối quan hệ của học thuyết ngũ hành.

3. Nêu được ứng dụng của học thuyết âm dương.

1. HỌC THUYẾT ÂM DƯƠNG

1.1. Khái niệm

Học thuyết âm dương là triết học cổ đại phương Đông nghiên cứu sự vận

động và tiến hóa không ngừng của vật chất. Học thuyết âm dương giải thích

nguyên nhân phát sinh, phát triển và tiêu vong của vạn vật.

Học thuyết âm dương là nền tảng tư duy của các ngành học thuật phương

đông, đặc biệt là y học. Y học ứng dụng học thuyết âm dương vào việc phân

tích, giải thích về cấu tạo cơ thể con người, chức năng sinh lý, thay đổi bệnh lý

từ đó đưa ra các phương pháp chẩn đoán, điều trị và phòng bệnh.

1.2. Nội dung học thuyết âm dương

Vạn vật trong vũ trụ, kể cả con người cũng như các hiện tượng thiên

nhiên, đều có 2 thuộc tính âm dương. Âm và dương là tên gọi cho hai yếu tố cơ

bản của một sự vật, hai cực của một quá trình vận động và hai nhóm hiện tượng

có tính chất trái ngược nhau nhưng có mối liên quan biện chứng với nhau.

+ Một số thuộc tính cơ bản của âm là: phía dưới, bên trong, yên tĩnh, có xu

hướng tích tụ.

+ Một số thuộc tính cơ bản của dương là: phía trên, bên ngoài, hoạt động, có

xu hướng phân tán.

Dựa vào những thuộc tính cơ bản, người ta phân định tính chất âm dương

cho các sự vật, hiện tượng trong tự nhiên và xã hội như sau:

Âm Dương Âm Dương

Đất Trời Vị đắng Vị cay

Nước Lửa Chua Ngọt

2