Page 58 - Giáo trình môn học vi sinh vật học
P. 58
KHÁNG NGUYÊN VI SINH VẬT
MỤC TIÊU HỌC TẬP
1. Diễn đạt được các thành phần kháng nguyên của vi khuẩn và ý nghĩa.
2. Trình bày được các thành phần kháng nguyên của virus và ý nghĩa.
Trước khi nghiên cứu các thành phần kháng nguyên vi sinh vật, chúng ta hãy xem
lại môt số khái niệm cơ bản về kháng nguyên.
1. Một số khái niệm cơ bản về kháng nguyên
1.1. Định nghĩa kháng nguyên
Kháng nguyên là những chất khi xuất hiện trong cơ thể thì tạo ra kích thích đáp
ứng miễn dịch và kết hợp đặc hiệu với những sản phẩm của sự kích thích đó (kháng thể
và /hoặc lympho T).
1.2. Hai tính chất cơ bản của kháng nguyên
- Tính sinh miễn dịch (immunogenicity) là khả năng kích thích cơ thể tạo ra đáp
ứmg miễn dịch.
- Tính đặc hiệu (specificity) là khả năng kết hợp đăc hiệu của kháng nguyên với
kháng thể mà nó đã kích thích tạo ra.
1.3. Kháng nguyên hoàn toàn và bán khang nguyên
- Kháng nguyên hoàn toàn (complet antigen)là những kháng nguyên có khả kích
thích đáp ứng miễn dịch và kết hợp đặc hiệu với kháng thể. Kháng nguyên này thường
polypeptit hoặc là các phức hợp protit. Ví dụ như enzym hoặc ngoại độc tố.
- Bán kháng nguyên (hapten) là những khang nguyên không có khả năng kích
thích tạo ra kháng thể, nhưng kết hợp đặc hiệu với kháng thể. Bản chất hoá học của
hapten thường là acid nucleic hoặc lipit, hay chuỗi ngắn polisaccarit. Ví dụ như vỏ
polisaccarit của nhiều vi khuẩn hoặc AND của các vi sinh vật.
2. Kháng nguyên vi khuẩn
58