Page 107 - Giáo trình môn học thực hành vi sinh

KỸ THUẬT CẤY MÁU

MỤC TIÊU HỌC TẬP

1- Trình bày được các loại vi khuẩn thường gặp gây nhiễm khuẩn máu, nguyên

tắc lấy máu nuôi cấy tìm vi khuẩn gây bệnh, cách nhận biết vi khuẩn phát triển trong

bình cấy máu và đánh giá kết quả cấy máu.
2- Chuẩn bị phương tiện cần thiết và tiến hành kỹ thuật cấy máu theo đúng quy

trình.

A. LÝ THUYẾT

Kỹ thuật cấy máu được tiến hành với mục đích tìm vi khuẩn hiếu khí, kị khí

trong máu bệnh nhân nghi nhiễm khuẩn huyết. Căn nguyên nhiễm khuẩn huyết có thể

là do nhiều loại vi khuẩn như: Salmonella, tụ cầu khuẩn, E. coli, liên cầu khuẩn, trực

khuẩn mủ xanh, cầu khuẩn màng não, phế cầu khuẩn, Proteus,...
1. Nguyên tắc lấy máu

- Lấy máu vào thời kỳ vi khuẩn lưu hành trong máu nhiều nhất, lúc bệnh nhân

đang sốt cao nhất. Tuy nhiên, trường hợp nghi nhiễm khuẩn huyết, bệnh nhân không
sốt vẫn nên cho cấy máu.

- Cấy máu nhiều lần liên tiếp hoặc nhiều lần trong một ngày. Ví dụ trong bệnh

viêm nội tâm mạc Osler, cấy máu 6 giờ 1 lần trong 48 giờ.

- Không cấy máu khi bệnh nhân đang dùng kháng sinh.

Nên dừng kháng sinh 24-48 giờ trước khi cấy máu hoặc giảm lượng máu, tăng
môi trường để pha loãng kháng sinh.

- Không cấy máu khi bệnh nhân vừa ăn xong hoặc bệnh nhân vừa truyền huyết

thanh, truyền máu.

- Kỹ thuật cấy máu phải đảm bảo vô khuẩn, tránh nhiễm vi khuẩn từ ngoài vào

sẽ làm sai kết quả. Máu lấy ra phải cấy ngay. Nếu không cấy tại chỗ được phải cho
natri citrat vào máu (10 ml máu 1 ml natri citrat 3,8%).

- Lấy máu phải đảm bảo đủ số lượng cần thiết, trung bình 5-10 ml máu. Nếu cấy

máu tìm vi khuẩn thương hàn thì có thể phải nhiều hơn (10-20 ml). Cấy vào bình canh

thang theo tỷ lệ giữa máu/canh thang là 1/12. Hiện nay nhiều phòng xét nghiệm vi

107