Page 104 - Giáo trình môn học thực hành vi sinh
P. 104
KỸ THUẬT XÉT NGHIỆM MỦ
MỤC TIÊU HỌC TẬP
1- Trình bày cách lấy bệnh phẩm và phương pháp xét nghiệm tìm vi khuẩn gây
bệnh trong mủ.
2- Chuẩn bị đủ dụng cụ và tiến hành xét nghiệm bệnh phẩm mủ theo đúng quy
trình.
3- Nhận định kết quả đúng vi khuẩn gây bệnh trong bệnh phẩm mủ.
A. LÝ THUYẾT
Quá trình viêm rồi hình thành mủ có thể do nhiều loại vi sinh vật gây ra, chủ yếu
là do vi khuẩn như tụ cầu, liên cầu, lậu cầu, E. coli, Proteus, trực khuẩn mủ xanh hoặc
một số vi khuẩn kị khí gây hoại thư. Ngoài ra, nấm, amip, virus cũng có thể gây nên
những ổ mủ. Do vậy cần căn cứ vào nguồn gốc của mủ để có một hướng xét nghiệm
tương đối cụ thể. Ví dụ: mủ vết thương, mủ mụn nhọt, mủ viêm hạch, mủ niệu đạo, ổ
mủ trong phủ tạng... cần được xem xét để định hướng vi khuẩn gây bệnh thường gặp.
1. Lấy bệnh phẩm
Nguyên tắc cần được chú ý là phải lấy bệnh phẩm thật vô khuẩn từ dụng cụ, sát
khuẩn da để tránh vi khuẩn ở ngoài không khí hoặc ở ngoài da xung quanh nơi tổn
thương nhiễm vào. Bệnh phẩm phải được gửi tới phòng xét nghiệm trước 1 giờ. ở
phòng xét nghiệm nếu chưa xét nghiệm được thì phải bảo quản trong tủ lạnh. Riêng
mủ chẩn đoán lậu cần phải lấy ngay tại phòng xét nghiệm.
- Trường hợp ổ mủ kín: sát khuẩn da bằng cồn iod 2%, chọc hút mủ bằng bơm
kim tiêm vô khuẩn rồi cho vào ống nghiệm vô khuẩn. Trong trường hợp ổ mủ mới
hình thành khó hút mủ thì bơm vào 0,5 ml nước muối sinh lý vô khuẩn sau đó hút trở
lại.
- Trường hợp ổ mủ đã vỡ: nếu nhiều mủ thì hút mủ ở giữa bằng bơm kim tiêm
vô khuẩn hoặc lấy bằng que tăng bông vô khuẩn. Nếu ít mủ thì dùng tăm bông vô
khuẩn chấm vào nhiều chỗ có mủ hoặc lấy dịch tiết sau khi đã dùng gạc vô khuẩn làm
bong vẩy chỗ viêm nhiễm. Nếu tổn thương có mủ được điều trị bằng kháng sinh tại
chỗ phải ngừng kháng sinh nhiều ngày trước khi lấy mủ.
104
