Page 21 - Thực hành Hóa phân tích

BÀI 5: ĐỊNH LƯỢNG BẰNG PHƯƠNG PHÁP TẠO PHỨC
Số tiết: 02
Mục tiêu học tập
1. Trình bày được nguyên tắc định lượng bằng phương pháp tạo phức.
2. Thực hiện được phép định lượng trực tiếp ion kim loại bằng EDTA.
3. Xác định được độ cứng của một mẫu nước bất kỳ.
4. Rèn luyện tác phong thận trọng, chính xác trong thực hành hóa phân tích.
5. Có trách nhiệm và trung thực trong phân tích mẫu thử.
Nội dung

1. Nguyên tắc
Là phương pháp định lượng dựa trên phản ứng tạo hợp chất nội phức của ion
kim loại với một số thuốc thử hữu cơ là các acid amin, polycarboxylic và các dẫn
chất của chúng gọi là các complexon. Hay dùng nhất là acid ethylen diamin tetra
acetic (EDTA) ký hiệu là H 4Y. Muối dinatri của EDTA ký hiệu là Na 2H 2Y, có tên
thông dụng là complexon III.
Phản ứng tạo phức giữa EDTA với các ion kim loại có thể biểu diễn:
2-
+
n+
M + H 2Y → MY (n-4) + 2H
Để nhận ra điểm kết thúc chuẩn độ, ta dùng các chỉ thị kim loại như:
Eriocrom T đen (ETOO), Murexit… đó là những chất hữu cơ có khả năng tạo phức
màu thuận nghịch với ion kim loại và màu của chúng khi chưa tạo phức (màu ở
dạng tự do) khác với màu của dạng đã tạo phức với ion kim loại.
n+
m-
M + Ind → MInd (n-m)
Màu 1 Màu 2
đồng thời phức của chỉ thị với kim loại không bền bằng phức của complexon với

kim loại, nghĩa là phản ứng sau xảy ra:
2-
m-
MInd (n-m) + H 2Y → MY (n-4) + Ind + 2H +
2. Chuẩn bị
2.1. Dụng cụ
- Cân phân tích 01 - Bình nón 03
- Cốc mỏ 01 - Pipet chia vạch 01
- Buret 01 - Bình định mức 50ml 01
- Đũa thuỷ tinh 01 - Pipet 5ml 01
2.2. Hoá chất
- EDTA 1 lọ - NH 4Cl 0,1N 1 lọ
- NaOH 2N 1 lọ - NH 3 0,1N 1 lọ
- Nước cất 1 lọ - ETOO 1 lọ
- Murexid 1 lọ - CaCl 2 0,1N 1 lọ
- Nước máy

3. Tiến hành
3.1 Xác định Ca bằng EDTA với chỉ thị murexid
2+
Các bước Tiến hành
2+
1 Hút chính xác 5ml dung dịch Ca vào bình nón

21