Page 24 - Hóa phân tích

3.6. Xác định cation nhóm VI

3.6.1. Thuốc thử cation nhóm VI
Các cation thuộc nhóm VI không có thuốc thử chung. Đây là điều khác

biệt của các cation nhóm VI với các nhóm còn lại.
Các cation nhóm VI được chia làm 2 phân nhóm nhỏ:

+
+
- Phân nhóm 1: gồm các cation NH 4 , K đều kết tủa với thuốc thử chung là
NaHC 4H 4O 6 và acid tartric.

+
- Phân nhóm 2: cation Na không có thuốc thử chung.
Các hợp chất hydroxyd (NaOH, KOH,), các muối (clorid, sulfat, carbonat,

amoni) đều dễ tan trong nước, do đó khi dùng acid hoặc kiềm làm thuốc thử

nhóm thì các cation nhóm VI không cho tủa.

Để tránh nhầm lẫn khi xác định cation nhóm VI phải tiến hành theo trình

+
+
+
tự NH 4 , K , Na .
3.6.2. Phản ứng xác định cation nhóm VI
+
- Phản ứng của ion NH4 :
+Xác định khí NH 3:

+
+
Đun nóng dung dịch chứa ion NH 4 với NaOH thì NH 4 sẽ phân hủy thành
amoniac (NH 3), khí này bay ra có thể nhận biết bằng giấy tẩm thuốc thử

phenolphtalein, giấy sẽ có màu hồng.

+
+
NH 4 + NaOH → NH 3 + Na + H 2O
NH 3 + giấy tẩm phenolphtalein  hồng

Hoặc có thể xác định NH 3 bằng mùi khai đặc trưng của nó.

+Với thuốc thử Nessler:

Thuốc thử Nessler là dung dịch kiềm của kali tetraiodomecuroat K 2[HgI 4].

+
Ion NH 4 trong dung dịch chuyển thành NH 3 tác dụng với thuốc thử Nessler cho
+
tủa màu nâu vàng. Phản ứng này có độ nhạy đến 0,25μg ion NH 4

NH3 + 2K[HgI4] + 3KOH → [O(Hg)2 NH2]. I ↓ + 7KI + 2H2O
- Phản ứng của ion K :
+
+ Với acid tartric (H2C4H4O6):

19