Page 34 - Giáo trình môn học lý thuyết X-Quang chuẩn đoán

sườn bên phổi xẹp cũng bị hẹp lại.

+ Nếu chiếu phổi trên màn tăng sáng sẽ thấy trung thất và tim di động
như quả lắc đồng hồ: thì hít vào nó di động về bên xẹp, thì thở ra nó lại trở về

vị trí ban đầu.
+ Ngoài ra trong xẹp phổi toàn bộ có thể có một hình lồi qua phía nửa

lồng ngực bên xẹp sau xương ức (do thoát vị trung thất hoặc do phổi lành giãn
quá mức đẩy trung thất sang bên xẹp).

3.2. Hình ảnh X quang của các thể xẹp phổi
3.2.1. Xẹp toàn bộ một phổi

- Nguyên nhân:

Thường do co thắt phổi, u hoặc vật lạ trong phế quản gốc.
Trong co thắt phổi: xẹp phổi xảy ra một cách đột ngột.

- Hình ảnh X quang:

+ Phổi bên xẹp: bị mờ nhiều hay ít, thể tích phổi giảm xuống, tim trung
thất bị kéo sang bên phổi xẹp. Phổi lành thường giãn, phồng to.

+ Trường hợp xẹp phổi do khí vào trong khoang màng phổi: sẽ thấy phổi
bên xẹp co nhỏ lại tạo thành khối mờ tròn ở rốn phổi hoặc một hình mờ chạy

dài dọc theo trung thất. Phần còn lại của lồng ngực thấy sáng đều do chứa
toàn khí, không còn thấy các vân phổi ở vùng đó nữa.

3.2.2. Xẹp một thuỳ phổi
- Nguyên nhân: Do vật lạ hoặc u trong phế quản thuỳ có thể là:

+ Một hạch lao ở rốn phổi sưng to đè lên phế quản thuỳ.

+ Một hạch lao vỡ vào trong phế quản thuỳ.
+ Lao phế quản gây hẹp phế quản, giãn phế quản từ đó gây tắc các phế

quản nhỏ hơn.

+ Cục nhờn làm tắc phế quản thuỳ, đôi khi kèm theo xẹp phổi do đè ép.
- Hình ảnh X quang:

+ Xẹp thuỳ trên: phổi bị kéo về phía đỉnh phổi, rốn phổi di lệch lên phía
trên, khí quản bị kéo lệch về phía phổi xẹp, có hình mờ tam giác trên phim.

Đôi khi chỉ xẹp phân thuỳ đỉnh.
+ Xẹp thuỳ giữa phải: Hình mờ tam giác co kéo về phía trên, trên phim

thẳng hình mờ tam giác có các cạnh lõm, đỉnh tam giác quay ra phía ngoại vi,
phim nghiêng đỉnh quay về phía rốn phổi, nền quay về thành ngực trước, đôi

khi chỉ có 1 phân thuỳ bị xẹp.
+ Xẹp thuỳ dưới: Hình mờ co kéo về phía cột sống và cơ hoành, đỉnh

34