Page 55 - Sự hình thành bệnh tật và sự phục hồi
P. 55
* Pili
Pili cũng là cơ quan phụ của vi khuẩn như lông. Nó có thể mất đi mà
không ảnh hưởng tới sự tồn tại của vi khuẩn. Pili có ở nhiều vi khuẩn Gram
âm nhưng đến nay người ta mới biết có ở một loại vi khuẩn Gram dương.
Cấu trúc: Pili có cấu trúc như lông nhưng ngắn và mỏng hơn.
Chức năng: Dựa vào chức năng, người ta chia pili làm 2 loại:
- Pili giới tính hay pili F (fertility) chỉ có ở các vi khuẩn đực, dùng để
vận chuyển chất liệu di truyền sang vi khuẩn cái. Mỗi vi khuẩn đực chỉ có
một pili này.
- Pili khác: là những pili dùng để bám. Vì thế người ta còn gọi pili là cơ
quan để bám của vi khuẩn. Mỗi tế bào vi khuẩn có thể có tới hàng trăm pili
này. Nhờ pili này vi khuẩn có thể bám lên bề mặt môi trường lỏng hoặc tế
bào. Khả năng gây bệnh của vi khuẩn lậu cũng liên quan với sự có mặt của
pili. Các vi khuẩn có pili dễ dàng bám vào các tế bào có màng nhân
(eucaryote).
Hình 3.10. Pili của vi khuẩn
* Nha bào
Nha bào là thành phần nằm ngoài cùng của vi khuẩn nếu có. Nha bào
là hình thái tồn tại đặc biệt của vi khuẩn khi gặp điều kiện sống không thuận
lợi. Mỗi vi khuẩn chỉ sinh nha bào một lần. Khi điều kiện sống thuận lợi nha
bào vi khuẩn lại nảy mầm để đưa vi khuẩn trở lại dạng sinh sản.
55