Page 3 - Giáo trình môn học vi sinh vật học
P. 3
Virus không có cấu trúc tế bào (dưới tế bào), genom chỉ chứa một trong hai loại
acid nucleic, ký sinh bắt buộc trong tế bào cảm thụ, sinh sản theo cấp số nhân và di
truyền được nòi giống, kích thước rất bé (từ 10nm đến 300nm) và chỉ nhìn được dưới
kính hiển vi điện tử, vị trí phân loại của virus chưa rõ ràng. Nhưng chúng được nghiên
cứu trong môn vi sinh vật học.
Rickettsia, Chlamydia và Mycoplasma là những vi khuẩn ký sinh nội bào bắt buộc
(trước đây xếp loại chúng vào nhóm vi sinh vật trung gian giữa vi khuẩn và virus).
Rickettsia là những vi sinh vật bé hơn vi khuẩn nhưng lớn hơn virus. Chúng cũng
ký sinh nội bào bắt buộc như virus, nhưng chúng có nhiều đặc điểm của vi khuẩn hơn (có
cấu trúc tế bào, có hai loại acid nucleic, nhưng thiếu một số enzym hô hấp năng lượng),
có thể quan sát dưới kính hiển vi quang học (kích thước trung bình 0,25 x 1 m). Trước
đây chúng được xếp vào vi sinh vật trung gian gữa vi khuẩn và virus.
Chlamydia có những đặc điểm như Rickettsia nhưng bé hơn (khoảng 250 nm), là
một tác nhân gây bệnh quan trọng (gây bệnh mắt hột và nhiễm trùng đường sinh dục, tiết
niệu..).
Mycoplasma chỉ khác Rickettsia là không có vách, nên cùng được xếp vào các vi
khuẩn ký sinh nội bào bắt buộc.
Vi sinh vật lại bao gồm nhiều phân môn như: vi sinh vật thổ nhưỡng, vi sinh vật
thú y, vi sinh vật thực vật, vi sinh vật công nghiệp và vi sinh vật y hoc.
Vi sinh vật y học (Medical microbiology) là môn học chuyên nghiên cứu về các vi
sinh vật gây ảnh hưởng tới sức khoẻ con người, về cả mặt có lợi và có hại cho sức khoẻ.
Vi sinh vật y học lại bao gồm các tiểu phân môn, như: vi khuẩn học (bacteriology), virus
học (virology), miễn dịch chống nhiễm trùng, di truyền vi sinh vật, vi sinh vật và môi
trường, kháng sinh và hoá trị liệu, huyết thanh học (serology) v.v... Tất cả các nội dung
này sinh viên sẽ được nghiên cứu trong quá trinh học tập ở trong và sau đai học, với các
mức độ khác nhau.
2. Một số đặc điểm của vi sinh vật
- Kích thước nhỏ bé
3